Cymraeg

Amserlen yr hydref ar S4C

Published

9 years ago

September 30, 2015

Bryn Terfel: B ydd S4C yn dathlu ei
ben-blwydd yn 50

O FATERION cyfoes i ddrama, o Gwpan Rygbi’r Byd i adloniant, bydd rhaglenni’r misoedd nesaf ar S4C yn destun trafod – ac yn darparu cynnwys unigryw na allwch ei fethu. Wrth lansio rhaglenni’r sianel ar gyfer yr hydref, ar fore Mawrth 8 Medi, dywedodd Cyfarwyddwr Cynnwys a Darlledu S4C, Dafydd Rhys; “Mae yna nifer o resymau i fod yn falch ac yn hyderus o’n cynnwys ar S4C ac mae tymor yr hydref am fod yn hynod o gryf. Mae cryfder yr amserlen ac ansawdd y rhaglenni yn dyst o bwysigrwydd gwaith S4C fel darlledwr gwasanaeth cyhoeddus, wrth gynnig amrywiaeth eang o gynnwys eithriadol yn yr iaith Gymraeg. “Ymhlith y cynnwys bydd digwyddiadau chwaraeon mawr sydd yn destun trafod i’r genedl, sef Cwpan Rygbi’r Byd 2015 ac uchafbwyntiau gemau pêl-droed rhagbrofol Euro 2016.

Mae drama hefyd yn flaenoriaeth ac un o’n hamcanion ar gyfer eleni oedd cynyddu’r oriau o ddrama wreiddiol ar y sgrin. Cawn weld ffrwyth y dyhead hwnnw wrth i ni gyflwyno rhagor o ddrama wreiddiol yn ystod yr wythnos. Mae hynny’n cynnwys ail gyfres Lan a Lawr, Y Gwyll/Hinterland a 35 Diwrnod yn ogystal â dwy ddrama newydd yn y misoedd nesaf. “Yn ogystal â’r prif benawdau yma, bydd hefyd sawl noson thematig i ddathlu gwaith y diweddar awdur T. Llew Jones a noson i ddathlu penblwydd arbennig y canwr Bryn Terfel yn 50 oed. Mae hi am fod yn dymor cryf o raglenni, ac mae hynny’n glod i dalent pobl greadigol yn y sector gynhyrchu annibynnol, yn y BBC ac ITV yn ogystal â holl staff gweithgar S4C.” I nodi rhai o uchelfannau’r amserlen ar gyfer y tymor: Bydd y hydref fod yn llawn o ddrama ar S4C; yr ail gyfres o Lan a Lawr ddychwelyd i S4C ar 9 Medi gyda straeon mwy dramatig a calon-gynhesu.

Mae ail gyfres o Y Gwyll / Hinterland Dechreuodd ar ddydd Sul 13 Medi. Mae’r ddrama dditectif sydd wedi’i leoli yn Aberystwyth gyda Richard Harrington, Mali Harries, Aneirin Hughes, Hannah Daniel ac Alex Harries yn brif gymeriadau, wedi ei henwebu am bum gwobr BAFTA Cymru 2015, a bellach wedi ei gwerthu i dros 26 o wledydd. Ym mis Tachwedd, bydd cyfres newydd wedi ei lleoli mewn llys barn dychmygol yng ngogledd Cymru. Yn Dim ond y Gwir, byddwn yn dilyn gweithwyr yn y llys wrth eu gwaith ac yn eu bywydau personol. Ac yn dilyn llwyddiant 35 Diwrnod, bydd cyfres newydd ar 8 Tachwedd, a’r ddrama ddirgelwch wedi’i lleoli yng nghanol dinas Caerdydd y tro hwn. Yn ffilmio ar hyn o bryd, ar gyfer darlledu yn y flwyddyn newydd, mae drama Byw Celwydd, drama wleidyddol ei naws, gyda gwleidyddion. eu gweithwyr a newyddiadurwyr yn y prif rannau. Mae ymgyrch Cwpan Rygbi’r Byd 2015 ar ddechrau, ac fe fydd gwasanaeth S4C yn cynnwys naw gêm fyw, gan ddilyn holl gemau Cymru yn ystod y bencampwriaeth. A beth bynnag fydd tynged Cymru yn ystod y gystadleuaeth, byddwn yn darlledu’n fyw un gêm o rownd yr wyth olaf, un gêm o’r rownd gynderfynol, y gêm efydd a’r ffeinal.

Mae gan S4C griw o gyn-chwaraewyr Cymru i’n tywys ni drwy’r bencampwriaeth gan gynnwys Dwayne Peel, Stephen Jones, Shane Williams, Deiniol Jones a Dafydd Jones. Bydd gwasanaeth S4C yn dechrau ar 18 Medi gyda darllediad o’r seremoni a’r gêm agoriadol Lloegr v Fiji yn Twickenham. Yn ogystal â’r darllediadau teledu, bydd y naw gêm ar gael i’w gwylio ar wasanaeth ar-lein aralw S4C, s4c.cymru. Yn ogystal â gemau byw, bydd S4C yn teithio’r wlad gydol y gystadleuaeth gyda rhaglen ganol wythnos Cwpan Rygbi’r Byd a Mwy. Yn cael ei darlledu mewn clwb rygbi gwahanol bob wythnos, bydd yn cynnwys uchafbwyntiau, dadansoddiad a barn y cefnogwyr a’r arbenigwyr am y gystadleuaeth. Ac mae’r gyfres Jonathan yn dychwelyd ar gyfer y gystadleuaeth hefyd. Bydd Codi Canu nôl ar y sgrin ar gyfer ymgyrch Cwpan Rygbi’r Byd wrth i gefnogwyr ymuno ag un o bum côr – y Gleision, y Dreigiau, y Scarlets a’r Gweilch yn ogystal â chôr yn cynrychioli clybiau’r Gogledd.

Arweinydd Only Men Aloud, Tim Rhys- Evans fydd cyfarwyddwr cerddorol y gystadleuaeth. Mae tirwedd wyllt Cymru yn denu miloedd o bobl bob blwyddyn i gymryd rhan mewn gweithgareddau yn yr awyr agored. Mae Cymru yn cael ei hadnabod fel un o’r llefydd gorau yn y byd ar gyfer chwaraeon awyr agored, ac mae’r galw am arweinyddion antur yn fwy nag erioed. Wedi ei ffilmio yng ngogoniant naturiol Parc Cenedlaethol Eryri a gogledd orllewin Cymru, bydd Ar y Dibyn yn dilyn chwech o bobl sy’n gobeithio gwireddu eu breuddwyd ac ennill swydd fel arweinydd antur. Yn gosod yr her ac yn profi eu gallu i’r eithaf, mae’r cyflwynydd a’r anturiaethwr Lowri Morgan, a’r arweinydd antur, Dilwyn Sanderson-Jones. Fel rhan o’r dathliadau penblwydd i nodi degawd cyntaf Canolfan Mileniwm Cymru, bydd S4C yn darlledu digwyddiad byw o Fae Caerdydd sy’n cynnwys dros 600 o gyfranwyr. Nia Roberts fydd yn ein tywys trwy’r digwyddiad a’r dathliadau, bydd yn cynnwys ystod eang o berfformwyr cyffrous.

Bydd cyfres newydd gan yr awdures a’r cyflwynydd Bethan Gwanas, a’r cynhyrchydd a’r gantores Meinir Gwilym, yn trin a thrafod pob agwedd ar y menopôs – o’r doniol i’r difrifol. Mae Bethan Gwanas: Y Menopôs a Fi yn edrych ar sut mae cymdeithas wedi trin y menopôs dros y canrifoedd a’r amryw driniaethau sydd wedi’u cynnig i ferched ar hyd yr oesau. Ym mis Hydref bydd rhaglenni i ddathlu bywyd a gwaith T. Llew Jones, ar achlysur pen-blwydd y diweddar fardd ac awdur yn 100 oed. Ymhlith y rhaglenni arbennig bydd Beti George yn cyflwyno portread o’r llenor a’r dyn y tu ôl i’r wyneb cyhoeddus. Bydd cyfle hefyd i fwynhau yr addasiad ffilm o’r nofel Tan ar y Comin. Mae Rhestr yn gyfres gwis newydd gyda Huw Stephens, sydd wrth ei fodd â chwisus, yn cyflwyno. Mae yna gyfle i gystadleuwyr yn y stiwdio, a’r gwylwyr gartre’, ennill gwobrau.

Bydd dathliadau Bryn Terfel yn 50 yn noson o ddathliadau i nodi’r penblwydd arbennig, yn cynnwys sgwrs a chân gyda’r canwr o Bant-glas. Mae ‘na gannoedd o erddi ar agor i’r cyhoedd yng Nghymru ac yn y gyfres newydd Gerddi Cymru bydd Aled Samuel yn ymweld â rhai ohonyn nhw. Yn eu plith mae Gardd Aberglasney yn Sir Gaerfyrddin, Gardd Bodnant yn Nyffryn Conwy, Castell Powis, Penllergaer ac Erddig. Edrychwn ymlaen at ail gyfres o Becws gyda Beca Lyne-Pirkis yn ein hysbrydoli gyda mwy o ryseitiau blasus. Ffermwyr o Gymru fydd yn brwydro i ennill teitl ‘Ffermwyr Gorau’r Wlad’ yn Fferm Ffactor 2015, a’r tro yma byddan nhw’n cystadlu mewn timoedd.

Cymraeg

Last ditch plea to HSBC to reverse decision to axe Welsh language phone line

Published

3 months ago

January 11, 2024

Tom Sinclair

AN MS has issued a last ditch plea to HSBC to reverse its “unacceptable” decision to axe its Welsh language phone service.

Llŷr Gruffydd, who represents North Wales in the Senedd, has spoken out as January 15, the date when the phone line is due to come to an end fast approaches.

The Plaid Cymru politician said executives at the baking giant still have an “opportunity to do the right thing”.

HSBC came under fire after politicians were informed of the bank’s decision to axe its Welsh language service by letter on Wednesday, November 8.

The Senedd’s Culture Committee wrote to the corporation accusing it of “contempt” towards Welsh speakers.

It added that its “failure to maintain an approach consistent with its values is considered disingenuous and disturbing”.

The committee also questioned statements made by José Carvalho, HSBC’s head of wealth and personal banking, who spoke in front of it on November 29.

The banker said that the Welsh-language helpline receives around 22 calls a day, and that the bank had ended up “with only 6% of the calls that are coming in being answered in Welsh” by them.

However, the committee hit back saying this indicates a fundamental failure of service by the bank because it means 94% of calls to the service are not being answered in Welsh,.

The Committee said that the “low number of calls” to the line “reflects” the bank’s “inability to provide a functioning and coherent service that meets the needs of its Welsh speaking customers.”

Llŷr Gruffydd said: “HSBC still has an opportunity to do the right thing by reversing its unacceptable and wrongheaded decision to bring its Welsh language phone service to an end.

“Executives at HSBC should remember that many customers use their banking services because of its Welsh language phone service.

“The bank argues that there isn’t sufficient demand for the helpline because it receives 22 calls a day on average.

“But it’s abundantly clear from the data that with only 6% of those calls being answered in Welsh, they’ve not been coming anywhere near to providing an adequate service.

“Phone calls that are made to the helpline in Welsh should be answered in Welsh. It’s no wonder that a lot of Welsh speakers have given up on phoning it.

“Instead of scrapping the service HSBC’s should invest in it properly for at least 12 months, and that includes ensuring that it is well-advertised. Then at the end of that period it could make a much better assessment of demand.

“The bank’s pledge to ‘arrange a call back in Welsh, within 3 working days is astonishingly disrespectful to Welsh speakers, as well as utterly insensitive to the financial pressures some people will face.

“For a significant number of people, accessing their bank through Welsh is not a ‘choice’ as HSBC claimed.

“HSBC say they ‘have confirmed that all customers can bank in English’, which is frankly an attitude that belongs to the last century. It is also untrue, especially for many elderly and vulnerable people.

“There is understandably a huge amount of anger and frustration right across Wales with HSBC’s general attitude towards the Welsh language.

“Recently I was contacted by a constituent who was quite rightly angry because she had been asked by a member of HSBC’s customer care team to resend a Welsh language query in English.

“That is one of many examples of HSBC’s complete and utter disregard for Welsh speakers.

“As a Welsh speaker myself and as a member of the Senedd’s Culture Committee, I share the real sense of frustration that’s out there.

“Many of their customers in Wales have also seen their local branches close over the last decade.

“The impact of this on their older customers is particularly acute, as well as those who don’t have access to digital technology.

“Though HSBC likes to describe itself as the world’s local bank, it is abundantly clear that this is not the case in Wales as it abandons Welsh speakers and abandons our high streets by shutting down local branches.”

Cymraeg

Ffermwr yn dysgu popeth y mae angen iddo wybod am ffermio modern drwy Cyswllt Ffermio

Published

1 year ago

March 5, 2023

Tom Sinclair

CYFLWYNODD ei rieni ef i ochr ymarferol ‘tir a da byw’ ffermio yn ifanc iawn, ond i Dylan Morgan, a aned yn Sir Gaerfyrddin, Cyswllt Ffermio sy’n rhoi’r wybodaeth ddiweddaraf i’r unigolyn yma a raddiodd mewn rheoli adeiladu. Dywedodd Dylan fod Cyswllt Ffermio wedi rhoi’r sgiliau a’r wybodaeth sydd eu hangen arno i fod y ffermwr ifanc blaengar a hyderus ydyw heddiw.

“A’r peth sy’n wych amdano yw, nad oedd rhaid i mi eistedd trwy oriau o ddarlithoedd theori amaeth am dair blynedd!”

Dywedodd Dylan mai agwedd Cyswllt Ffermio at ei holl wasanaethau hyfforddi a throsglwyddo gwybodaeth yw cyflwyno popeth ar y lefel gywir ar gyfer ffermwyr prysur ond profiadol sy’n gweithio.

“Mae’n ddull o ddysgu ar sail ‘angen gwybod’ sy’n apelio’n fawr ataf gan fy mod yn gallu gwneud lle iddo o amgylch fy nyletswyddau fferm ac ymrwymiadau eraill,” meddai Dylan.

Nid oedd gan Dylan unrhyw fwriad i ddod yn ffermwr pan adawodd Brifysgol Abertawe yn 2011, ond ar ôl ychydig fisoedd yn unig o ffermio’n llawn amser ar fferm bîff a defaid 360 erw ei deulu ger Llanymddyfri, newidiodd ei feddwl yn llwyr.

Roedd yn amlwg yn benderfyniad cywir i’r teulu cyfan ac mae Dylan (32) bellach wedi bod yn ffermio gartref ers bron i un mlynedd ar ddeg.

“Roeddwn i wastad wedi mwynhau helpu gartref pryd bynnag roedd gen i amser rhydd, felly roeddwn i wedi hen arfer ag ochr ymarferol ffermio, ond gan na astudiais i amaethyddiaeth yn y brifysgol, roeddwn i’n teimlo bod yna lawer nad oeddwn i’n ei wybod am iechyd anifeiliaid, pridd a rheoli glaswelltir a’r holl elfennau eraill o ffermio sy’n hanfodol i wella effeithlonrwydd ar y fferm.

“Mae’n hanfodol, fel ffermwyr, fod gan bob un ohonom y wybodaeth sydd ei hangen arnom a systemau yn eu lle i chwarae ein rhan i gadw at y safonau uchaf o les anifeiliaid, cynhyrchu da byw o’r ansawdd uchaf, gan hefyd warchod ein hamgylchedd naturiol a lleihau ein hôl troed carbon.”

Yn gefnogwyr hirdymor gwasanaeth Cynghori Cyswllt Ffermio, a welodd Dylan, ei dad a ffermwyr lleol eraill yn cael cyngor ar faterion yn cynnwys cynllunio rheoli maetholion, archwiliadau carbon a rheoli glaswelltir, mae Dylan yn rhoi llawer o’i amser hamdden i’w ddatblygiad personol.

Gan ddibynnu’n drwm ar ei swyddog datblygu lleol, Alun Bowen, i roi’r wybodaeth ddiweddaraf iddo am yr hyn sydd ar gael, mae Alun wedi cyfeirio Dylan – yn aml yng nghwmni ei dad – at nifer o weithdai iechyd a lles anifeiliaid ar bynciau’n amrywio o ffrwythlondeb y ddiadell a cholledion wyna i wneud y mwyaf o gynhyrchiant buchod sugno, cloffni a rheoli tir. Mae Dylan hefyd wedi dilyn cyrsiau hyfforddi byr â chymhorthdal ac mae’n defnyddio ystod gynhwysfawr y rhaglen o fodiwlau e-ddysgu a ariennir yn llawn yn rheolaidd.

“Mae dysgu ar-lein, mewn cyfnodau byr o 20 munud, gyda chwis ar ddiwedd pob modiwl i sicrhau eich bod wedi cymryd yr holl wybodaeth allweddol i mewn, yn ffordd wych o gynyddu eich gwybodaeth.”

Mae Dylan wedi canolbwyntio’n bennaf ar bynciau iechyd anifeiliaid yn ogystal â rheoli pridd a glaswelltir oherwydd ei fod yn credu’n gryf mewn mabwysiadu agwedd gyfannol at y fferm, gydag ‘arfer gorau ym mhopeth a wnawn’ yn rhan o’u hagenda cynaliadwyedd.

“Diolch i fy ngwybodaeth a sgiliau newydd a thrwy weithredu rhai o’r systemau newydd rydym wedi dysgu amdanynt trwy Cyswllt Ffermio, rydym bellach yn bwydo’r stoc yn llawer mwy effeithlon.

“Mae hyn wedi lleihau ein mewnbynnau’n sylweddol wrth wella perfformiad stoc a chynhyrchiant ac rydym hefyd wedi lleihau lefelau cloffni.”

Mae’r teulu’n sgorio cyflwr y corff yn rheolaidd ac yn meincnodi eu holl stoc ac yn dweud bod cyfrif wyau ysgarthol a phrofi elfennau hybrin trwy Cyswllt Ffermio wedi rhoi gwybodaeth werthfawr iddynt sy’n golygu eu bod wedi lleihau eu dibyniaeth ar driniaethau gwrthlyngyrol drwy fabwysiadu dull wedi’i dargedu’n well.

Gyda’i holl gyflawniadau dysgu wedi’u storio ar-lein yn ei gofnod personol y Storfa Sgiliau, mae Dylan yn dweud bod y system yn ffordd ddefnyddiol o nodi unrhyw feysydd y mae’n dal eisiau dysgu amdanynt.

“Mae ffermio yn ddiwydiant sy’n esblygu ac felly mae angen i ffermwyr o bob cenhedlaeth wybod eu bod yn ddigon gwybodus i wynebu’r cyfleoedd a’r heriau sydd o’u blaenau.”

Mae Cyswllt Ffermio yn cael ei ddarparu gan Menter a Busnes a Lantra Cymru a’i ariannu gan Lywodraeth Cymru a Chronfa Amaethyddol Ewrop ar gyfer Datblygu Gwledig.

I gael rhagor o wybodaeth am holl wasanaethau cymorth a hyfforddiant Cyswllt Ffermio ewch i https://businesswales.gov.wales/farmingconnect/cy neu ffoniwch eich swyddog datblygu Cyswllt Ffermio lleol.

Cymraeg

Cyfle gwych i ennill gwobr yn atyniadau Awdurdod y Parc dros benwythnos Dydd Gŵyl Dewi

Published

1 year ago

March 5, 2023

Tom Sinclair

BYDD tri atyniad Awdurdod Parc Cenedlaethol Arfordir Penfro yn dosbarthu cennin Pedr i ymwelwyr yn rhad ac am ddim ar 4 a 5 Mawrth eleni i ddathlu Dydd Gŵyl Dewi.

Bydd gan Gastell Caeriw, Pentref Oes Haearn Castell Henllys ac Oriel a Chanolfan Ymwelwyr Oriel y Parc nifer cyfyngedig o gennin Pedr i’w dosbarthu i bobl sy’n ymweld â’r safleoedd dros benwythnos Dydd Gŵyl Dewi.

Yn ôl y Cynghorydd Di Clements, Cadeirydd Awdurdod y Parc: “Rydyn ni’n annog cynifer â phosib o bobl i ymuno â dathliadau Dydd Gŵyl Dewi, a pha ffordd well o ddathlu diwylliant Cymru yn eich cartref na chael tusw o’r blodau lliwgar yma?

“Bydd y cennin Pedr yn cael eu dosbarthu ar sail y cyntaf i’r felin. Oherwydd mai dim ond nifer cyfyngedig fydd ar gael ar bob safle, byddwn yn annog pobl i ymweld â’r safleoedd cyn gynted â phosib ar 4 neu 5 Mawrth er mwyn manteisio ar y cynnig hwn.”

Bydd Parêd blynyddol y Ddraig hefyd yn cael ei gynnal yn Nhyddewi ddydd Sadwrn 4 Mawrth, gyda chriw o ddisgyblion ysgol ac aelodau gofal yn y gymuned yn gadael Oriel y Parc am 11am.

I gael yr amserau agor, gwybodaeth am y digwyddiad a phrisiau mynediad ar gyfer Castell Caeriw, ewch i www.arfordirpenfro.cymru/castell-caeriw/.

I gael yr amserau agor, gwybodaeth am y digwyddiad a phrisiau mynediad ar gyfer Castell Henllys, ewch i www.arfordirpenfro.cymru/castell-henllys/

I gael yr amserau agor a gwybodaeth am y digwyddiad ar gyfer Oriel y Parc, ewch i www.arfordirpenfro.cymru/oriel-y-parc/.