Connect with us
Advertisement
Advertisement

Cymraeg

Greynog yn ail-greu pasiant cerddorol

Published

on

Neuadd Greynog: Ger Y Drenewydd

MAE GŴYL cerddoriaeth glasurol fwyaf mawreddog Cymru wedi cyhoeddi ei rhaglen ar gyfer 2017 a hon fydd y fwyaf uchelgeisiol eto. Eleni, Pasiantri fydd thema gyffredinol Gŵyl Gregynog, a bydd yn cyflwyno perfformiadau cerddorol, cynyrchiadau dawns, arddangosfeydd hanesyddol a sgyrsiau gafaelgar mewn nifer o leoliadau gwahanol ledled Cymru rhwng 16 Mehefin a 2 Gorffennaf.

Gregynog yw gŵyl gerddoriaeth glasurol hynaf Cymru sy’n dal i gael ei chynnal, ond ei rhagflaenydd fwyaf arwyddocaol oedd Gŵyl Gerddorol Castell Harlech. Gan fanteisio ar 20 mlynedd o waith ymchwil, ysbrydolir y rhaglen ar gyfer tymor Pasiantri Gŵyl Gregynog gan yr hafau hyfryd hynny, ganrif yn ôl, pan ymgasglodd cymuned greadigol ryfeddol yn Harlech, yn cynnwys artistiaid enwog, ffotograffwyr, awduron a dawnswyr yn ogystal â cherddorion, ac fe fyddai miloedd o bobl yn heidio i fod yn rhan o berfformiadau cofiadwy o fewn muriau’r Castell.

Ymhlith y llu o uchafbwyntiau yn nhymor 2017 fydd y pianydd Llŷr Williams a’r sacsoffonydd Amy Dickson yng Nghastell Y Waun, darn dawns a gomisiynwyd yn arbennig gan Light, Ladd ac Emberton a berfformir yn y cyfnos ar Draeth Harlech, a sgyrsiau goleuedig gan ddeallusion fel Peter Lord a Hazel Walford Davies.

I Rhian Davies, curadur yr Ŵyl, mae’r rhaglen yn benllanw dau ddegawd o ymchwil: “Rwyf wastad wedi cael fy synnu gan greadigrwydd a gweledigaeth y gymuned artistig ryfeddol a ymgasglodd yn Harlech ganrif yn ôl. Mae hanesion hudol i’w hail-adrodd, megis datganiad Cyril Scott ar gyfer y Prif Weinidog David Lloyd George yn ei gartref yng Nghricieth, a chyngherddau byrfyfyr yn y Neuadd Fawr ym Mhlas Wernfawr, safle Theatr Ardudwy heddiw, lle y cafwyd unwaith ddeuawd piano gan Harriet Cohen a George Bernard Shaw. Rwyf hefyd yn dathlu gwaith arloesol Arnold Dolmetsch, ac yn fwy arbennig felly ei waith ar gerddoriaeth ac offerynnau canoloesol Cymru.

“A hwythau’n cael eu cynnal mewn lleoliadau gwahanol ledled Cymru, mae pob cyngerdd yn adfer repertoire gan aelod neu aelodau o’r grŵp ac ysgrifennwyd llawer o’r cyfansoddiadau hyn yn Harlech neu fe’u hysbrydolwyd gan dirwedd a chwedlau Cymru, sy’n amserol iawn o gofio ein bod yn cychwyn ar ein taith trwy Flwyddyn y Chwedlau yng Nghymru.”

Cynhelir yr Ŵyl yn Aberystwyth, Y Waun a Gregynog yn ogystal â phenwythnos hir mewn canolfannau ar hyd a lled Harlech ei hun, ac mae’r prif artistiaid yn cynnwys y Ricercar Consort, dan gyfarwyddyd Philippe Pierlot, yr athrylith ar y recorder Michala Petri gyda’r harpsicordydd Mahan Esfahani, y lwtenydd Thomas Dunford, y clarinetydd Robert Plane gyda’r Gould Piano Trio, y feiolinydd Sara Trickey a’r pianydd Clare Hammond, y gantores werin Gaeleg Yr Alban Joy Dunlop, a’r chwaraewr pianola rhyfeddol Rex Lawson.

Ychwanegiad arloesol eleni fydd cynhyrchiad arbennig a gomisiynwyd gan Ŵyl Gregynog gan y gyweithfa ddawns, Light, Ladd ac Emberton, ac a berfformir fel ymateb i’r llanw ar draeth Harlech. Mae’r berfformwraig Eddie Ladd ei hun yn edrych ymlaen yn awchus at y profiad,

“Ysbrydolir y cynhyrchiad dawns hwn, fel gweddill yr ŵyl yn 2017, gan greadigwrydd a dychymyg toreithiol yr artistiaid a fu’n ymweld â Harlech ganrif yn ôl, a chan Margaret Morris yn enwedig, oedd yn arloeswraig ym myd dawns a gwaith symud. Gwna chwedleuon a hanes Harlech yn ogystal â thirwedd syfrdanol yr arfordir ddarn a fydd yn swyno’r synhwyrau. “Mae’r Ŵyl hefyd yn cynnwys rhaglen ategol lawn o sgyrsiau, ffilmiau, teithiau, arddangosfeydd a digwyddiadau allestyn cymunedol er mwyn cyflwyno cyd-destun ac annog trigolion lleol ac ymwelwyr fel ei gilydd i chwarae rhan lawn yn y gweithgarwch.

Cymraeg

Strategaeth yr iaith Gymraeg dan adolygiad yng nghanol galwadau am gyfeiriad cliriach

Published

on

MAE SAMUEL KURTZ AS, Ysgrifennydd Cysgodol y Cabinet dros yr Iaith Gymraeg, wedi annog Llywodraeth Cymru i ailfeddwl eu dull o weithredu targed uchelgeisiol Cymraeg 2050 yn sgil pryderon a godwyd mewn adroddiad diweddar gan y Senedd.

Mae strategaeth Cymraeg 2050 yn anelu at sicrhau miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn canol y ganrif hon, ond mae amheuon wedi cael eu codi am ei hyfywedd. Mae canfyddiadau’r Pwyllgor Plant a Phobl Ifanc yn tynnu sylw at heriau fel marweiddio yn nifer yr athrawon Cymraeg a gostyngiad yn y defnydd o’r iaith ymhlith pobl ifanc.

Mae Mr Kurtz, sy’n cynrychioli Gorllewin Caerfyrddin a De Sir Benfro, wedi ymuno â’r galwadau i Lywodraeth Cymru ailystyried eu cynlluniau. Dywedodd:

“Mae Ceidwadwyr Cymreig wedi galw ers tro am strategaeth gliriach gan Lywodraeth Cymru i gyflawni eu targed Cymraeg 2050.

“Gyda nifer y siaradwyr Cymraeg yn gostwng dros y ddau ddegawd diwethaf, mae’n hanfodol bod y duedd hon yn cael ei gwrthdroi. O ystyried y marweiddio yn nifer yr athrawon Cymraeg a’r gostyngiad yn y defnydd o’r Gymraeg ymhlith pobl ifanc, mae angen i Lywodraeth Cymru adolygu pam nad yw eu cynlluniau presennol ar gyfer Cymraeg 2050 yn gweithio ac addasu’r cynlluniau angenrheidiol.”

Persbectif Sir Benfro

Yn Sir Benfro, lle mae treftadaeth yr iaith Gymraeg yn ddwfn, mae’r ddadl yn un arwyddocaol iawn. Mae cymunedau lleol wedi gweld llwyddiant amrywiol wrth gynnal Cymraeg. Mae addysg cyfrwng Cymraeg wedi tyfu mewn rhai ardaloedd, gydag ysgolion fel Ysgol Caer Elen yn Hwlffordd yn chwarae rhan hanfodol, ond mae pryderon yn parhau am ei hygyrchedd ledled y sir.

Yn hanesyddol, mae Sir Benfro wedi cael ei hystyried yn ‘ffrynt ieithyddol’, lle mae’r iaith Gymraeg yn cydfodoli â’r Saesneg mewn cydbwysedd cynnil. Mae ardaloedd gwledig wedi dal gafael ar eu traddodiadau ieithyddol, ond mae trefoli a newidiadau demograffig yn peri heriau.

Un mater allweddol yw’r gweithlu addysgu. Heb ddigon o athrawon Cymraeg i ysbrydoli ac addysgu’r genhedlaeth nesaf, mae cyflawni Cymraeg 2050 yn mynd yn fwyfwy anodd. Mae galwadau hefyd wedi bod am fwy o gyfleoedd trochi yn y Gymraeg y tu allan i’r ystafell ddosbarth er mwyn meithrin y defnydd o’r Gymraeg yn y bywyd bob dydd.

Pam mae Cymraeg 2050 yn bwysig

Yng nghanol Cymraeg 2050 mae gweledigaeth i beidio â chadw’r Gymraeg yn unig, ond i’w gwneud yn iaith fyw a llewyrchus. Mae ymgyrchwyr yn dadlau bod strategaeth gadarn yn hanfodol i sicrhau bod yr iaith yn parhau i fod yn berthnasol i genedlaethau’r dyfodol, yn enwedig mewn ardaloedd fel Sir Benfro lle mae treftadaeth ddiwylliannol yn gysylltiedig â’r Gymraeg.

Mae cefnogwyr y targed yn pwysleisio ei botensial i gryfhau hunaniaeth gymunedol ac i roi hwb i gyfleoedd economaidd, o dwristiaeth i ddiwydiannau creadigol, lle mae dwyieithrwydd yn ased sy’n tyfu.

Oes modd ei gyflawni?

Er bod uchelgais Cymraeg 2050 yn cael ei ganmol yn eang, mae cwestiynau yn parhau ynghylch a yw’n gyflawnadwy heb newidiadau sylweddol mewn polisi. Mae’r beirniaid yn dadlau, heb strategaeth gynhwysfawr wedi’i hariannu’n dda sy’n mynd i’r afael ag addysg, seilwaith ac ymgysylltu cymunedol, bod y targed mewn perygl o fod yn ddim mwy na dyhead.

I Sir Benfro, mae’r her yn glir: dathlu a diogelu ei chymunedau Cymraeg tra’n creu cyfleoedd ar gyfer twf ac ymgysylltu â’r Gymraeg i bawb.

Mae galwad Mr Kurtz am weithredu yn ychwanegu at y pwysau cynyddol ar Lywodraeth Cymru i gyflwyno cynllun sy’n gweithio – nid yn unig ar gyfer nawr, ond ar gyfer cenedlaethau i ddod.

Cymraeg 2050: Iaith ar gyfer y dyfodol

I Sir Benfro a thu hwnt, mae’r blaenoriaeth yn uchel. Mae cyflawni miliwn o siaradwyr Cymraeg yn ymwneud â mwy na niferoedd yn unig – mae’n ymwneud â sicrhau dyfodol lle mae’r iaith yn parhau i fyw a ffynnu, o bentrefi gwledig Gogledd Sir Benfro i strydoedd prysur Aberdaugleddau.

Continue Reading

Business

A more connected Wales: Ogi to provide Welsh language support through eero

Published

on

Starting today, Ogi- Wales’s biggest alternative telecoms company- has taken the innovative leap to back the provision of Welsh language on the eero wifi software.

Amazon’s eero delivers fast, reliable and secure wifi to every corner of the home. Using the latest mesh technology, eero brings seamless coverage, whether you’re streaming, gaming, or working from home. The Amazon eero suite of products is available on all Ogi 400, Ogi 500 and Ogi 1Gig packages.

Ogi’s commitment to continuously improving for their Welsh customers is demonstrated through this new partnership. This milestone makes eero one of the few smart home systems to offer Welsh-language support in its mobile app.

Within the eero app, engineers have incorporated familiar Welsh-language terms to further the experience for users.


Speaking about the new feature, Ogi’s Brand Marketing Director, Sarah Vining, said: “Ogi’s mission has always been to provide world-class services that are inherently Welsh.”

“Working with the team at eero, we’re not only bringing cutting-edge technology to Welsh homes but also making it more accessible for our customers, and for users all over Wales too. This partnership reflects our shared vision to make the internet more accessible to everyone.”

“Our mission is to bring fast, reliable, and secure wifi to customers around the world.” said Mark Sieglock, eero EVP, Software and Services. “We’re thrilled to partner with Ogi to add Welsh language support, making the eero app more accessible to Welsh speakers in Wales.”

Welsh language support is now available to all eero users by downloading the latest software update (release 6.47.0)

Continue Reading

Cymraeg

Hybu’r Gymraeg drwy sioe lwyfan

Published

on

Ar faes Eisteddfod yr Urdd heddiw ym Meifod (29 Mai) caiff sioe lwyfan newydd ei dangos a fydd yn hyrwyddo’r Gymraeg i bobl ifanc ledled Cymru. Manon Steffan Ros sydd wedi creu’r sioe Geiriau i gwmni Mewn Cymeriad yn dilyn comisiwn gan Gomisiynydd y Gymraeg.

Bydd y sioe, sydd wedi ei hanelu at bobl ifanc ym mlynyddoedd 7, 8 a 9 ysgolion uwchradd, yn cyd-fynd â phecyn addysg newydd sydd wedi ei ddatblygu gan y Comisiynydd ac a fydd ar gael ar lwyfan addysgol, Hwb.

Yn ôl Manon Steffan Ros, roedd yn braf derbyn y cais i wneud y gwaith hwn er yn un heriol,

“Er mwyn hybu’r Gymraeg i’n pobl ifanc a’u hannog i’w defnyddio mae angen manteisio ar amryw o ffyrdd i wneud hynny. Mae sioe lwyfan, sydd yn mynd mewn i ysgolion, yn gyfle gwych i bwysleisio rôl y Gymraeg yn ein bywydau bob dydd, drwy ddefnyddio cerddoriaeth gyfoes a iaith sydd yn berthnasol iddyn nhw.

“Roedd yn her, serch hynny, i ddatblygu sgript a oedd yn cyfleu yr holl elfennau yma, tra ar yr un pryd yn hyrwyddo’r neges gyffredinol fod angen defnyddio’r Gymraeg er mwyn iddi oroesi.

“Gobeithio bydd y sioe yn gyfrwng i arwain at drafodaeth bellach ymysg pobl ifanc a’u hathrawon am bwysigrwydd y Gymraeg.”

I gyd-fynd â’r sioe, mae pecyn addysg wedi ei greu hefyd sydd yn cynnig amryw ddeunyddiau ar gyfer gwersi. Mae’r pecyn yn cynnwys cyflwyniadau ac atodiadau sydd yn rhannu gwybodaeth am y Gymraeg, ei phwysigrwydd fel sgil mewn bywyd bob dydd, ieithoedd lleiafrifol eraill ar draws y byd, yn ogystal ag egluro rôl Comisiynydd y Gymraeg.

Yn ôl Efa Gruffudd Jones., Comisiynydd y Gymraeg, y gobaith yw fod y gwaith hyn yn ymateb i angen,

“Rwyf wedi nodi yn aml fod plant a phobl ifanc yn flaenoriaeth i fi ac rydym yn gyson yn derbyn ceisiadau gan ysgolion am wybodaeth am ein gwaith. Y nod gyda’r pecyn hwn yw cynnig pecyn ymarferol y gellir dewis gweithgareddau ohono.

“Bydd hefyd, gobeithio, yn gymorth i athrawon a ddisgyblion ddeall yn well, nid yn unig rôl Comisiynydd y Gymraeg ond sefyllfa’r Gymraeg ar lefel genedlaethol a rhyngwladol.

“Gobeithio y caiff ei ddefnyddio’n eang.” 

Un ysgol sydd wedi cael cyfle i weld y sioe eisoes yw Ysgol Bro Hyddgen ym Machynlleth yn nalgylch yr Eisteddfod. Mae Nansi Lloyd yn mlwyddyn 7 ac fe wnaeth fwynhau yn fawr,

“Roedd y sioe yn symud yn gyflym oedd yn grêt ac roeddem i gyd yn meddwl fod y defnydd o gerddoriaeth Gymraeg gyfoes yn dda iawn. Fe wnaeth i fi feddwl am pam mod i’n siarad Cymraeg a phwysleisio pa mor bwysig yw siarad yr iaith yn naturiol bob dydd, ac nid yn yr ysgol yn unig.

“Rwy’n gobeithio mynd i’w gweld eto yn yr Eisteddfod.”

Mae Alaw Jones yn athrawes yn ysgol Bro Hyddgen ac yn gweld gwerth yn y sioe a’r pecyn addysg,

“Mae yn medru bod yn heriol cyflwyno’r Gymraeg yn enwedig mewn oes lle mae cyfryngau cymdeithasol yn chwarae rôl mor flaenllaw yn mywydau pobl ifanc. Roedd y sioe hon yn gyfrwng i arwain ar drafodaeth bellach am y Gymraeg yn ein cymdeithas heddiw a braf oedd gweld ymateb y bobl ifanc i’r sioe.

“Mae’r pecyn addysg yn adnodd defnyddiol a fydd yn ein caniatáu i drafod y Gymraeg mewn cyd-destun ehangach, cyd-destun rhyngwladol, ac yn pwysleisio manteision siarad yr iaith o safbwynt sgil yn y byd gwaith.”

Caiff y sioe, Geiriau¸ ei pherfformio ar stondin Llywodraeth Cymru am 2pm ar ddydd Mercher, 29 Mai a bydd sesiwn holi ac ateb yn dilyn yng nghwmni Efa Gruffudd Jones, Manon Steffan Ros ac Owen Alun sydd yn perfformio’r sioe.

Continue Reading

Business1 day ago

Ferry Terminal ‘extremely busy’ due to ongoing Holyhead closure

PEMBROKE DOCK Ferry Terminal has been experiencing significant congestion today as ferry services remain under immense pressure following the closure...

Community1 day ago

Festive celebrations at St Davids Cathedral this weekend

ST DAVIDS Cathedral is set to host two special events on Sunday (Dec 22), offering a blend of joyful participation...

News2 days ago

Ferry accident causes delay on new Dublin-Fishguard route

IRISH Ferries’ Isle of Innisfree sustained damage during arrival on Friday (Dec 20) at Fishguard port. The incident occurred as...

Entertainment3 days ago

River-themed lanterns light up Cardigan in spectacular parade

THOUSANDS of people flocked to Cardigan on Monday (Dec 18) for the much-anticipated Giant Lantern Parade, hosted by Small World...

Business3 days ago

Pembrokeshire care home group hit by £150,000 budget blow

A COMPANY with six care homes in Pembrokeshire has revealed it is facing a £150,000 financial hit due to controversial...

News5 days ago

Rift between Neyland councillors now ‘as wide as Grand Canyon’

THE DIVISIONS within Neyland Town Council deepened further this week after a controversial attempt to block an Extraordinary General Meeting...

Politics5 days ago

Pembrokeshire Long Course Weekend changes could be made

PEMBROKESHIRE’S annual Long Course Weekend triathlon event could be run on a different route in future, in an attempt to...

Business6 days ago

Wales’ biggest Specsavers store opens in Haverfordwest

SPECSAVERS HAVERFORDWEST has relocated to a larger, state-of-the-art premises in the Riverside Shopping Centre, becoming the largest Specsavers store in...

News7 days ago

Engine room fire caused by loose fuel pipe connection previously flagged

AN INVSTIGATION has been published into a fire that broke out in the engine room of the roll-on/roll-off passenger ferry...

News1 week ago

Heroes of the storm: How Council workers rallied during rare red wind warning

PEMBROKESHIRE experienced a weekend of extreme weather as Storm Darragh brought chaos to the region, prompting an extraordinary display of...

Popular This Week