Cymraeg
Llwyddiant BAFTA Cymru i S4C
MAE RHAGLENNI S4C wedi ennill chwech o wobrau BAFTA Cymru 2017 yn y 26ain seremoni wobrwyo yn Neuadd Dewi Sant, Caerdydd ar nos Sul, 8 Hydref.
Ymhlith y gwobrau bu’r gyfres sy’n gynhyrchiad gan Cwmni Da ar gyfer plant bach, Deian a Loli yn fuddugol yn y categori Rhaglen Blant.
Mae’r gyfres wythnosol boblogaidd yn dilyn helynt efeilliaid direidus a’u pwerau hudol. Bydd cyfres newydd yn dychwelyd ar y sgrin ddiwedd mis Hydref.
Roedd y rhaglen Taith Bryn Terfel: Gwlad y Gân (Boom Cymru) yn fuddugol yn y categori Rhaglen Adloniant mewn noson a gyflwynwyd gan y DJ BBC Radio 1, Huw Stephens yn Neuadd Dewi Sant, Caerdydd. Yn y rhaglen roedd y canwr byd enwog yn ein tywys ar daith gerddorol drwy Gymru ac yn perfformio amrywiaeth o ganeuon o’i ddewis.
Daeth Benjamin Talbott a Victoria Ashfield i’r brig am eu Cerddoriaeth Wreiddiol yn y ddrama Galesa oedd wedi ei ffilmio ym Mhatagonia gyda thrigolion y Wladfa er mwyn nodi 150 ers glaniad y Cymry cyntaf yno. Cafodd Galesa ei ysgrifennu gan Roger Williams ac yn gynhyrchiad gan ei gwmni Joio, sydd hefyd yn gyfrifol am y gyfres ddrama drosedd Bang sy’n un o ddramâu hydref 2017 ar S4C.
Roedd tîm cynhyrchu’r ffilm Y Llyfrgell yn dathlu gyda Euros Lyn yn ennill gwobr Cyfarwyddwr Ffuglen. Yn gynhyrchiad gan Ffilm Ffolyn Cyf, mae’r ffilm sy’n addasiad o nofel boblogaidd Fflur Dafydd, eisoes wedi cael llwyddiant cenedlaethol a rhyngwladol.
CYHOEDDI’R ENILLWYR: GWOBRAU’R ACADEMI BRYDEINIG YNG NGHYMRU 2017
Heddiw rydym wedi cyhoeddi enillwyr Gwobrau’r Academi Brydeinig yng Nghymru 2017. Mae’r gwobrau’n anrhydeddu rhagoriaeth mewn darlledu a chynhyrchu ym myd ffilmiau, gemau a theledu yng Nghymru ac yn ysbrydoli’r genhedlaeth nesaf o bobl greadigol ddawnus.
Arweiniwyd y seremoni unwaith eto gan gyflwynydd BBC Radio 1, Huw Stephens, yn Neuadd Dewi Sant, Caerdydd, ac roedd y cyflwynwyr yn cynnwys yr actoresau Alexandra Roach a Vicki McClure a’r actorion Tom Cullen a Peter Capaldi.
Cyflwynwyd 28 Gwobr yn ystod y seremoni gerbron cynulleidfa o 1000 o westeion ac eraill a ymunodd drwy ffrwd fyw. Derbyniodd Aberfan: The Green Hollow dair gwobr – ar gyfer Drama Deledu, Awdur (Owen Sheers) a’r Wobr Torri Trwodd (Jenna Robbins).
SEITHFED WOBR I HUW EDWARDS
Yn y categorïau perfformio, enillodd Huw Edwards ei 7fed Gwobr BAFTA Cymru fel Cyflwynydd Aberfan – The Fight for Justice, a enillodd y wobr Rhaglen Ddogfen Unigol hefyd, a gyflwynwyd er cof am Gwyn Alf Williams a dderbyniodd sawl gwobr BAFTA Cymru.
Enillodd yr enwebeion tro cyntaf Jack Parry Jones a Kimberley Nixon y Gwobrau Actor (Moon Dogs) ac Actores (Ordinary Lies).
Enillodd Lady Chatterley’s Lover ddwy wobr ar gyfer Dylunio Gwisgoedd (Sarah Arthur) a Cholur a Gwallt (Claire Pritchard-Jones), ac enillodd Damilola, Our Loved Boy y gwobrau ar gyfer Sain (y Tîm Cynhyrchu) a Dylunio Cynhyrchiad (Catryn Meredydd, a enwebwyd yn 2016).
Roedd hanner can mlwyddiant trychineb Aberfan yn amlwg iawn ymhlith yr enwebiadau eleni ac, yn ogystal â’r gwobrau a enillodd Aberfan: The Green Hollow, derbyniodd cynyrchiadau eraill yn ymwneud â’r hanner can mlwyddiant wobrau ar gyfer Cyfarwyddwr Ffeithiol (Marc Evans, sydd wedi ennill 5 Gwobr Cymru yn flaenorol) a Ffotograffiaeth: Ffeithiol (Baz Irvine) ar gyfer Aberfan Young Wives Club.
MICHAEL SHEEN YN ENILLYDD
Enillwyd y wobr Newyddion a Materion Cyfoes gan Michael Sheen: The Fight for my Steel Town, ac enillodd Taith Bryn Terfel – Gwlad y Gân y wobr Rhaglen Adloniant. Enillodd y gyfres ddogfen ar roi organau, sef The Greatest Gift, y wobr Cyfres Ffeithiol a chyflwynwyd y wobr Darllediad Byw i dîm cynhyrchu BBC Young Musician 2016 Grand Final.
Enillodd Euros Lyn, a dderbyniodd Wobr Siân Phillips yn 2015, y wobr Cyfarwyddwr: Ffuglen ar gyfer Y Llyfrgell/The Library Suicides.
Derbyniodd Will Oswald y wobr Golygu ar gyfer Sherlock, ac enillodd y ffilm nodwedd deledu Ellen y wobr Ffilm Nodwedd/Deledu. Enillwyd y wobr Cerddoriaeth Wreiddiol gan Benjamin Talbott a Victoria Ashfield ar gyfer Galesa.
Enillwyd y wobr Gêm, a ddychwelodd i Wobrau BAFTA Cymru eleni, gan Dojo Arcade ar gyfer Creature Battle Lab. Cyflwynwyd y wobr Effeithiau Arbennig a Gweledol i’r tîm wrth wraidd y ffilm nodwedd The Lighthouse ac enillodd Richard Stoddard y wobr Ffotograffiaeth a Goleuo: Ffuglen am y ffilm nodwedd Yr Ymadawiad (The Passing).
DDATHLIAD GWYCH, BYWIOG A CHYFFROUS
Dywedodd Hannah Raybould, Cyfarwyddwr BAFTA Cymru: “Mae heno wedi bod yn ddathliad gwych, bywiog a chyffrous o’r rhagoriaeth rydym ni’n bodoli i’w chydnabod yn y diwydiant hwn. Gobeithiwn fod pawb a ddaeth i’r seremoni ac a wyliodd y ffrwd fyw o amgylch y byd yn gwerthfawrogi’r unigolion dawnus sydd naill ai’n gweithio yng Nghymru neu sy’n dod o Gymru ac yn gweithio ar gynyrchiadau ledled y Deyrnas Unedig. Maen nhw’n wirioneddol ysbrydoledig ac edrychwn ymlaen at weithio gyda nhw er mwyn ennyn diddordeb y genhedlaeth nesaf yn ein digwyddiadau yn ystod y flwyddyn i ddod.
Rydym wedi derbyn mwy o enwebiadau, croesawu mwy o westeion, ymgysylltu â mwy o bartneriaid a gweithio gyda’n pwyllgor ymroddedig i sicrhau bod y gwobrau hyn, sef uchafbwynt y flwyddyn gynhyrchu, yn ddigwyddiad o’r radd flaenaf a fwynheir gan bawb. Edrychwn ymlaen at eu gweld yn tyfu o nerth i nerth.”
Dywedodd Cyfarwyddwr Creadigol Cynnwys S4C, Amanda Rees, “Eleni eto, mae llwyddiannau S4C yn dyst i ymroddiad a chreadigrwydd y sector. Mae unigolion a chwmnïau cynhyrchu talentog sy’n creu cynnwys o’r safon uchaf all gydio yn nychymyg y gwylwyr. Llongyfarchiadau mawr i’r enwebwyr a’r enillwyr i gyd.”
Cymraeg
Strategaeth yr iaith Gymraeg dan adolygiad yng nghanol galwadau am gyfeiriad cliriach
MAE SAMUEL KURTZ AS, Ysgrifennydd Cysgodol y Cabinet dros yr Iaith Gymraeg, wedi annog Llywodraeth Cymru i ailfeddwl eu dull o weithredu targed uchelgeisiol Cymraeg 2050 yn sgil pryderon a godwyd mewn adroddiad diweddar gan y Senedd.
Mae strategaeth Cymraeg 2050 yn anelu at sicrhau miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn canol y ganrif hon, ond mae amheuon wedi cael eu codi am ei hyfywedd. Mae canfyddiadau’r Pwyllgor Plant a Phobl Ifanc yn tynnu sylw at heriau fel marweiddio yn nifer yr athrawon Cymraeg a gostyngiad yn y defnydd o’r iaith ymhlith pobl ifanc.
Mae Mr Kurtz, sy’n cynrychioli Gorllewin Caerfyrddin a De Sir Benfro, wedi ymuno â’r galwadau i Lywodraeth Cymru ailystyried eu cynlluniau. Dywedodd:
“Mae Ceidwadwyr Cymreig wedi galw ers tro am strategaeth gliriach gan Lywodraeth Cymru i gyflawni eu targed Cymraeg 2050.
“Gyda nifer y siaradwyr Cymraeg yn gostwng dros y ddau ddegawd diwethaf, mae’n hanfodol bod y duedd hon yn cael ei gwrthdroi. O ystyried y marweiddio yn nifer yr athrawon Cymraeg a’r gostyngiad yn y defnydd o’r Gymraeg ymhlith pobl ifanc, mae angen i Lywodraeth Cymru adolygu pam nad yw eu cynlluniau presennol ar gyfer Cymraeg 2050 yn gweithio ac addasu’r cynlluniau angenrheidiol.”
Persbectif Sir Benfro
Yn Sir Benfro, lle mae treftadaeth yr iaith Gymraeg yn ddwfn, mae’r ddadl yn un arwyddocaol iawn. Mae cymunedau lleol wedi gweld llwyddiant amrywiol wrth gynnal Cymraeg. Mae addysg cyfrwng Cymraeg wedi tyfu mewn rhai ardaloedd, gydag ysgolion fel Ysgol Caer Elen yn Hwlffordd yn chwarae rhan hanfodol, ond mae pryderon yn parhau am ei hygyrchedd ledled y sir.
Yn hanesyddol, mae Sir Benfro wedi cael ei hystyried yn ‘ffrynt ieithyddol’, lle mae’r iaith Gymraeg yn cydfodoli â’r Saesneg mewn cydbwysedd cynnil. Mae ardaloedd gwledig wedi dal gafael ar eu traddodiadau ieithyddol, ond mae trefoli a newidiadau demograffig yn peri heriau.
Un mater allweddol yw’r gweithlu addysgu. Heb ddigon o athrawon Cymraeg i ysbrydoli ac addysgu’r genhedlaeth nesaf, mae cyflawni Cymraeg 2050 yn mynd yn fwyfwy anodd. Mae galwadau hefyd wedi bod am fwy o gyfleoedd trochi yn y Gymraeg y tu allan i’r ystafell ddosbarth er mwyn meithrin y defnydd o’r Gymraeg yn y bywyd bob dydd.
Pam mae Cymraeg 2050 yn bwysig
Yng nghanol Cymraeg 2050 mae gweledigaeth i beidio â chadw’r Gymraeg yn unig, ond i’w gwneud yn iaith fyw a llewyrchus. Mae ymgyrchwyr yn dadlau bod strategaeth gadarn yn hanfodol i sicrhau bod yr iaith yn parhau i fod yn berthnasol i genedlaethau’r dyfodol, yn enwedig mewn ardaloedd fel Sir Benfro lle mae treftadaeth ddiwylliannol yn gysylltiedig â’r Gymraeg.
Mae cefnogwyr y targed yn pwysleisio ei botensial i gryfhau hunaniaeth gymunedol ac i roi hwb i gyfleoedd economaidd, o dwristiaeth i ddiwydiannau creadigol, lle mae dwyieithrwydd yn ased sy’n tyfu.
Oes modd ei gyflawni?
Er bod uchelgais Cymraeg 2050 yn cael ei ganmol yn eang, mae cwestiynau yn parhau ynghylch a yw’n gyflawnadwy heb newidiadau sylweddol mewn polisi. Mae’r beirniaid yn dadlau, heb strategaeth gynhwysfawr wedi’i hariannu’n dda sy’n mynd i’r afael ag addysg, seilwaith ac ymgysylltu cymunedol, bod y targed mewn perygl o fod yn ddim mwy na dyhead.
I Sir Benfro, mae’r her yn glir: dathlu a diogelu ei chymunedau Cymraeg tra’n creu cyfleoedd ar gyfer twf ac ymgysylltu â’r Gymraeg i bawb.
Mae galwad Mr Kurtz am weithredu yn ychwanegu at y pwysau cynyddol ar Lywodraeth Cymru i gyflwyno cynllun sy’n gweithio – nid yn unig ar gyfer nawr, ond ar gyfer cenedlaethau i ddod.
Cymraeg 2050: Iaith ar gyfer y dyfodol
I Sir Benfro a thu hwnt, mae’r blaenoriaeth yn uchel. Mae cyflawni miliwn o siaradwyr Cymraeg yn ymwneud â mwy na niferoedd yn unig – mae’n ymwneud â sicrhau dyfodol lle mae’r iaith yn parhau i fyw a ffynnu, o bentrefi gwledig Gogledd Sir Benfro i strydoedd prysur Aberdaugleddau.
Business
A more connected Wales: Ogi to provide Welsh language support through eero
Starting today, Ogi- Wales’s biggest alternative telecoms company- has taken the innovative leap to back the provision of Welsh language on the eero wifi software.
Amazon’s eero delivers fast, reliable and secure wifi to every corner of the home. Using the latest mesh technology, eero brings seamless coverage, whether you’re streaming, gaming, or working from home. The Amazon eero suite of products is available on all Ogi 400, Ogi 500 and Ogi 1Gig packages.
Ogi’s commitment to continuously improving for their Welsh customers is demonstrated through this new partnership. This milestone makes eero one of the few smart home systems to offer Welsh-language support in its mobile app.
Within the eero app, engineers have incorporated familiar Welsh-language terms to further the experience for users.
Speaking about the new feature, Ogi’s Brand Marketing Director, Sarah Vining, said: “Ogi’s mission has always been to provide world-class services that are inherently Welsh.”
“Working with the team at eero, we’re not only bringing cutting-edge technology to Welsh homes but also making it more accessible for our customers, and for users all over Wales too. This partnership reflects our shared vision to make the internet more accessible to everyone.”
“Our mission is to bring fast, reliable, and secure wifi to customers around the world.” said Mark Sieglock, eero EVP, Software and Services. “We’re thrilled to partner with Ogi to add Welsh language support, making the eero app more accessible to Welsh speakers in Wales.”
Welsh language support is now available to all eero users by downloading the latest software update (release 6.47.0)
Cymraeg
Hybu’r Gymraeg drwy sioe lwyfan
Ar faes Eisteddfod yr Urdd heddiw ym Meifod (29 Mai) caiff sioe lwyfan newydd ei dangos a fydd yn hyrwyddo’r Gymraeg i bobl ifanc ledled Cymru. Manon Steffan Ros sydd wedi creu’r sioe Geiriau i gwmni Mewn Cymeriad yn dilyn comisiwn gan Gomisiynydd y Gymraeg.
Bydd y sioe, sydd wedi ei hanelu at bobl ifanc ym mlynyddoedd 7, 8 a 9 ysgolion uwchradd, yn cyd-fynd â phecyn addysg newydd sydd wedi ei ddatblygu gan y Comisiynydd ac a fydd ar gael ar lwyfan addysgol, Hwb.
Yn ôl Manon Steffan Ros, roedd yn braf derbyn y cais i wneud y gwaith hwn er yn un heriol,
“Er mwyn hybu’r Gymraeg i’n pobl ifanc a’u hannog i’w defnyddio mae angen manteisio ar amryw o ffyrdd i wneud hynny. Mae sioe lwyfan, sydd yn mynd mewn i ysgolion, yn gyfle gwych i bwysleisio rôl y Gymraeg yn ein bywydau bob dydd, drwy ddefnyddio cerddoriaeth gyfoes a iaith sydd yn berthnasol iddyn nhw.
“Roedd yn her, serch hynny, i ddatblygu sgript a oedd yn cyfleu yr holl elfennau yma, tra ar yr un pryd yn hyrwyddo’r neges gyffredinol fod angen defnyddio’r Gymraeg er mwyn iddi oroesi.
“Gobeithio bydd y sioe yn gyfrwng i arwain at drafodaeth bellach ymysg pobl ifanc a’u hathrawon am bwysigrwydd y Gymraeg.”
I gyd-fynd â’r sioe, mae pecyn addysg wedi ei greu hefyd sydd yn cynnig amryw ddeunyddiau ar gyfer gwersi. Mae’r pecyn yn cynnwys cyflwyniadau ac atodiadau sydd yn rhannu gwybodaeth am y Gymraeg, ei phwysigrwydd fel sgil mewn bywyd bob dydd, ieithoedd lleiafrifol eraill ar draws y byd, yn ogystal ag egluro rôl Comisiynydd y Gymraeg.
Yn ôl Efa Gruffudd Jones., Comisiynydd y Gymraeg, y gobaith yw fod y gwaith hyn yn ymateb i angen,
“Rwyf wedi nodi yn aml fod plant a phobl ifanc yn flaenoriaeth i fi ac rydym yn gyson yn derbyn ceisiadau gan ysgolion am wybodaeth am ein gwaith. Y nod gyda’r pecyn hwn yw cynnig pecyn ymarferol y gellir dewis gweithgareddau ohono.
“Bydd hefyd, gobeithio, yn gymorth i athrawon a ddisgyblion ddeall yn well, nid yn unig rôl Comisiynydd y Gymraeg ond sefyllfa’r Gymraeg ar lefel genedlaethol a rhyngwladol.
“Gobeithio y caiff ei ddefnyddio’n eang.”
Un ysgol sydd wedi cael cyfle i weld y sioe eisoes yw Ysgol Bro Hyddgen ym Machynlleth yn nalgylch yr Eisteddfod. Mae Nansi Lloyd yn mlwyddyn 7 ac fe wnaeth fwynhau yn fawr,
“Roedd y sioe yn symud yn gyflym oedd yn grêt ac roeddem i gyd yn meddwl fod y defnydd o gerddoriaeth Gymraeg gyfoes yn dda iawn. Fe wnaeth i fi feddwl am pam mod i’n siarad Cymraeg a phwysleisio pa mor bwysig yw siarad yr iaith yn naturiol bob dydd, ac nid yn yr ysgol yn unig.
“Rwy’n gobeithio mynd i’w gweld eto yn yr Eisteddfod.”
Mae Alaw Jones yn athrawes yn ysgol Bro Hyddgen ac yn gweld gwerth yn y sioe a’r pecyn addysg,
“Mae yn medru bod yn heriol cyflwyno’r Gymraeg yn enwedig mewn oes lle mae cyfryngau cymdeithasol yn chwarae rôl mor flaenllaw yn mywydau pobl ifanc. Roedd y sioe hon yn gyfrwng i arwain ar drafodaeth bellach am y Gymraeg yn ein cymdeithas heddiw a braf oedd gweld ymateb y bobl ifanc i’r sioe.
“Mae’r pecyn addysg yn adnodd defnyddiol a fydd yn ein caniatáu i drafod y Gymraeg mewn cyd-destun ehangach, cyd-destun rhyngwladol, ac yn pwysleisio manteision siarad yr iaith o safbwynt sgil yn y byd gwaith.”
Caiff y sioe, Geiriau¸ ei pherfformio ar stondin Llywodraeth Cymru am 2pm ar ddydd Mercher, 29 Mai a bydd sesiwn holi ac ateb yn dilyn yng nghwmni Efa Gruffudd Jones, Manon Steffan Ros ac Owen Alun sydd yn perfformio’r sioe.
-
News6 hours ago
Ferry accident causes delay on new Dublin-Fishguard route
-
Top News5 days ago
Pembrokeshire man jailed after repeatedly punching pregnant wife
-
Top News4 days ago
Police investigate dogs seen persistently chasing sheep on Pembrokeshire airfield
-
News5 days ago
Dyfed-Powys Police launches attempted murder investigation
-
News5 days ago
Heroes of the storm: How Council workers rallied during rare red wind warning
-
Business6 days ago
Ferry traffic surges at Pembroke Dock due to Holyhead closure
-
Farming7 days ago
Call for Pembrokeshire to oppose farming inheritance tax withdrawn
-
Top News5 days ago
Milford man dealt ‘persistent’ blows on girlfriend after urinating in flat