Cymraeg

Amserlen yr hydref ar S4C

Published

9 years ago

September 30, 2015

Bryn Terfel: B ydd S4C yn dathlu ei
ben-blwydd yn 50

O FATERION cyfoes i ddrama, o Gwpan Rygbi’r Byd i adloniant, bydd rhaglenni’r misoedd nesaf ar S4C yn destun trafod – ac yn darparu cynnwys unigryw na allwch ei fethu. Wrth lansio rhaglenni’r sianel ar gyfer yr hydref, ar fore Mawrth 8 Medi, dywedodd Cyfarwyddwr Cynnwys a Darlledu S4C, Dafydd Rhys; “Mae yna nifer o resymau i fod yn falch ac yn hyderus o’n cynnwys ar S4C ac mae tymor yr hydref am fod yn hynod o gryf. Mae cryfder yr amserlen ac ansawdd y rhaglenni yn dyst o bwysigrwydd gwaith S4C fel darlledwr gwasanaeth cyhoeddus, wrth gynnig amrywiaeth eang o gynnwys eithriadol yn yr iaith Gymraeg. “Ymhlith y cynnwys bydd digwyddiadau chwaraeon mawr sydd yn destun trafod i’r genedl, sef Cwpan Rygbi’r Byd 2015 ac uchafbwyntiau gemau pêl-droed rhagbrofol Euro 2016.

Mae drama hefyd yn flaenoriaeth ac un o’n hamcanion ar gyfer eleni oedd cynyddu’r oriau o ddrama wreiddiol ar y sgrin. Cawn weld ffrwyth y dyhead hwnnw wrth i ni gyflwyno rhagor o ddrama wreiddiol yn ystod yr wythnos. Mae hynny’n cynnwys ail gyfres Lan a Lawr, Y Gwyll/Hinterland a 35 Diwrnod yn ogystal â dwy ddrama newydd yn y misoedd nesaf. “Yn ogystal â’r prif benawdau yma, bydd hefyd sawl noson thematig i ddathlu gwaith y diweddar awdur T. Llew Jones a noson i ddathlu penblwydd arbennig y canwr Bryn Terfel yn 50 oed. Mae hi am fod yn dymor cryf o raglenni, ac mae hynny’n glod i dalent pobl greadigol yn y sector gynhyrchu annibynnol, yn y BBC ac ITV yn ogystal â holl staff gweithgar S4C.” I nodi rhai o uchelfannau’r amserlen ar gyfer y tymor: Bydd y hydref fod yn llawn o ddrama ar S4C; yr ail gyfres o Lan a Lawr ddychwelyd i S4C ar 9 Medi gyda straeon mwy dramatig a calon-gynhesu.

Mae ail gyfres o Y Gwyll / Hinterland Dechreuodd ar ddydd Sul 13 Medi. Mae’r ddrama dditectif sydd wedi’i leoli yn Aberystwyth gyda Richard Harrington, Mali Harries, Aneirin Hughes, Hannah Daniel ac Alex Harries yn brif gymeriadau, wedi ei henwebu am bum gwobr BAFTA Cymru 2015, a bellach wedi ei gwerthu i dros 26 o wledydd. Ym mis Tachwedd, bydd cyfres newydd wedi ei lleoli mewn llys barn dychmygol yng ngogledd Cymru. Yn Dim ond y Gwir, byddwn yn dilyn gweithwyr yn y llys wrth eu gwaith ac yn eu bywydau personol. Ac yn dilyn llwyddiant 35 Diwrnod, bydd cyfres newydd ar 8 Tachwedd, a’r ddrama ddirgelwch wedi’i lleoli yng nghanol dinas Caerdydd y tro hwn. Yn ffilmio ar hyn o bryd, ar gyfer darlledu yn y flwyddyn newydd, mae drama Byw Celwydd, drama wleidyddol ei naws, gyda gwleidyddion. eu gweithwyr a newyddiadurwyr yn y prif rannau. Mae ymgyrch Cwpan Rygbi’r Byd 2015 ar ddechrau, ac fe fydd gwasanaeth S4C yn cynnwys naw gêm fyw, gan ddilyn holl gemau Cymru yn ystod y bencampwriaeth. A beth bynnag fydd tynged Cymru yn ystod y gystadleuaeth, byddwn yn darlledu’n fyw un gêm o rownd yr wyth olaf, un gêm o’r rownd gynderfynol, y gêm efydd a’r ffeinal.

Mae gan S4C griw o gyn-chwaraewyr Cymru i’n tywys ni drwy’r bencampwriaeth gan gynnwys Dwayne Peel, Stephen Jones, Shane Williams, Deiniol Jones a Dafydd Jones. Bydd gwasanaeth S4C yn dechrau ar 18 Medi gyda darllediad o’r seremoni a’r gêm agoriadol Lloegr v Fiji yn Twickenham. Yn ogystal â’r darllediadau teledu, bydd y naw gêm ar gael i’w gwylio ar wasanaeth ar-lein aralw S4C, s4c.cymru. Yn ogystal â gemau byw, bydd S4C yn teithio’r wlad gydol y gystadleuaeth gyda rhaglen ganol wythnos Cwpan Rygbi’r Byd a Mwy. Yn cael ei darlledu mewn clwb rygbi gwahanol bob wythnos, bydd yn cynnwys uchafbwyntiau, dadansoddiad a barn y cefnogwyr a’r arbenigwyr am y gystadleuaeth. Ac mae’r gyfres Jonathan yn dychwelyd ar gyfer y gystadleuaeth hefyd. Bydd Codi Canu nôl ar y sgrin ar gyfer ymgyrch Cwpan Rygbi’r Byd wrth i gefnogwyr ymuno ag un o bum côr – y Gleision, y Dreigiau, y Scarlets a’r Gweilch yn ogystal â chôr yn cynrychioli clybiau’r Gogledd.

Arweinydd Only Men Aloud, Tim Rhys- Evans fydd cyfarwyddwr cerddorol y gystadleuaeth. Mae tirwedd wyllt Cymru yn denu miloedd o bobl bob blwyddyn i gymryd rhan mewn gweithgareddau yn yr awyr agored. Mae Cymru yn cael ei hadnabod fel un o’r llefydd gorau yn y byd ar gyfer chwaraeon awyr agored, ac mae’r galw am arweinyddion antur yn fwy nag erioed. Wedi ei ffilmio yng ngogoniant naturiol Parc Cenedlaethol Eryri a gogledd orllewin Cymru, bydd Ar y Dibyn yn dilyn chwech o bobl sy’n gobeithio gwireddu eu breuddwyd ac ennill swydd fel arweinydd antur. Yn gosod yr her ac yn profi eu gallu i’r eithaf, mae’r cyflwynydd a’r anturiaethwr Lowri Morgan, a’r arweinydd antur, Dilwyn Sanderson-Jones. Fel rhan o’r dathliadau penblwydd i nodi degawd cyntaf Canolfan Mileniwm Cymru, bydd S4C yn darlledu digwyddiad byw o Fae Caerdydd sy’n cynnwys dros 600 o gyfranwyr. Nia Roberts fydd yn ein tywys trwy’r digwyddiad a’r dathliadau, bydd yn cynnwys ystod eang o berfformwyr cyffrous.

Bydd cyfres newydd gan yr awdures a’r cyflwynydd Bethan Gwanas, a’r cynhyrchydd a’r gantores Meinir Gwilym, yn trin a thrafod pob agwedd ar y menopôs – o’r doniol i’r difrifol. Mae Bethan Gwanas: Y Menopôs a Fi yn edrych ar sut mae cymdeithas wedi trin y menopôs dros y canrifoedd a’r amryw driniaethau sydd wedi’u cynnig i ferched ar hyd yr oesau. Ym mis Hydref bydd rhaglenni i ddathlu bywyd a gwaith T. Llew Jones, ar achlysur pen-blwydd y diweddar fardd ac awdur yn 100 oed. Ymhlith y rhaglenni arbennig bydd Beti George yn cyflwyno portread o’r llenor a’r dyn y tu ôl i’r wyneb cyhoeddus. Bydd cyfle hefyd i fwynhau yr addasiad ffilm o’r nofel Tan ar y Comin. Mae Rhestr yn gyfres gwis newydd gyda Huw Stephens, sydd wrth ei fodd â chwisus, yn cyflwyno. Mae yna gyfle i gystadleuwyr yn y stiwdio, a’r gwylwyr gartre’, ennill gwobrau.

Bydd dathliadau Bryn Terfel yn 50 yn noson o ddathliadau i nodi’r penblwydd arbennig, yn cynnwys sgwrs a chân gyda’r canwr o Bant-glas. Mae ‘na gannoedd o erddi ar agor i’r cyhoedd yng Nghymru ac yn y gyfres newydd Gerddi Cymru bydd Aled Samuel yn ymweld â rhai ohonyn nhw. Yn eu plith mae Gardd Aberglasney yn Sir Gaerfyrddin, Gardd Bodnant yn Nyffryn Conwy, Castell Powis, Penllergaer ac Erddig. Edrychwn ymlaen at ail gyfres o Becws gyda Beca Lyne-Pirkis yn ein hysbrydoli gyda mwy o ryseitiau blasus. Ffermwyr o Gymru fydd yn brwydro i ennill teitl ‘Ffermwyr Gorau’r Wlad’ yn Fferm Ffactor 2015, a’r tro yma byddan nhw’n cystadlu mewn timoedd.

Business

A more connected Wales: Ogi to provide Welsh language support through eero

Published

1 month ago

October 14, 2024

Madeline Knox

Starting today, Ogi- Wales’s biggest alternative telecoms company- has taken the innovative leap to back the provision of Welsh language on the eero wifi software.

Amazon’s eero delivers fast, reliable and secure wifi to every corner of the home. Using the latest mesh technology, eero brings seamless coverage, whether you’re streaming, gaming, or working from home. The Amazon eero suite of products is available on all Ogi 400, Ogi 500 and Ogi 1Gig packages.

Ogi’s commitment to continuously improving for their Welsh customers is demonstrated through this new partnership. This milestone makes eero one of the few smart home systems to offer Welsh-language support in its mobile app.

Within the eero app, engineers have incorporated familiar Welsh-language terms to further the experience for users.

Speaking about the new feature, Ogi’s Brand Marketing Director, Sarah Vining, said: “Ogi’s mission has always been to provide world-class services that are inherently Welsh.”

“Working with the team at eero, we’re not only bringing cutting-edge technology to Welsh homes but also making it more accessible for our customers, and for users all over Wales too. This partnership reflects our shared vision to make the internet more accessible to everyone.”

“Our mission is to bring fast, reliable, and secure wifi to customers around the world.” said Mark Sieglock, eero EVP, Software and Services. “We’re thrilled to partner with Ogi to add Welsh language support, making the eero app more accessible to Welsh speakers in Wales.”

Welsh language support is now available to all eero users by downloading the latest software update (release 6.47.0)

Cymraeg

Hybu’r Gymraeg drwy sioe lwyfan

Published

6 months ago

May 23, 2024

Tom Sinclair

Ar faes Eisteddfod yr Urdd heddiw ym Meifod (29 Mai) caiff sioe lwyfan newydd ei dangos a fydd yn hyrwyddo’r Gymraeg i bobl ifanc ledled Cymru. Manon Steffan Ros sydd wedi creu’r sioe Geiriau i gwmni Mewn Cymeriad yn dilyn comisiwn gan Gomisiynydd y Gymraeg.

Bydd y sioe, sydd wedi ei hanelu at bobl ifanc ym mlynyddoedd 7, 8 a 9 ysgolion uwchradd, yn cyd-fynd â phecyn addysg newydd sydd wedi ei ddatblygu gan y Comisiynydd ac a fydd ar gael ar lwyfan addysgol, Hwb.

Yn ôl Manon Steffan Ros, roedd yn braf derbyn y cais i wneud y gwaith hwn er yn un heriol,

“Er mwyn hybu’r Gymraeg i’n pobl ifanc a’u hannog i’w defnyddio mae angen manteisio ar amryw o ffyrdd i wneud hynny. Mae sioe lwyfan, sydd yn mynd mewn i ysgolion, yn gyfle gwych i bwysleisio rôl y Gymraeg yn ein bywydau bob dydd, drwy ddefnyddio cerddoriaeth gyfoes a iaith sydd yn berthnasol iddyn nhw.

“Roedd yn her, serch hynny, i ddatblygu sgript a oedd yn cyfleu yr holl elfennau yma, tra ar yr un pryd yn hyrwyddo’r neges gyffredinol fod angen defnyddio’r Gymraeg er mwyn iddi oroesi.

“Gobeithio bydd y sioe yn gyfrwng i arwain at drafodaeth bellach ymysg pobl ifanc a’u hathrawon am bwysigrwydd y Gymraeg.”

I gyd-fynd â’r sioe, mae pecyn addysg wedi ei greu hefyd sydd yn cynnig amryw ddeunyddiau ar gyfer gwersi. Mae’r pecyn yn cynnwys cyflwyniadau ac atodiadau sydd yn rhannu gwybodaeth am y Gymraeg, ei phwysigrwydd fel sgil mewn bywyd bob dydd, ieithoedd lleiafrifol eraill ar draws y byd, yn ogystal ag egluro rôl Comisiynydd y Gymraeg.

Yn ôl Efa Gruffudd Jones., Comisiynydd y Gymraeg, y gobaith yw fod y gwaith hyn yn ymateb i angen,

“Rwyf wedi nodi yn aml fod plant a phobl ifanc yn flaenoriaeth i fi ac rydym yn gyson yn derbyn ceisiadau gan ysgolion am wybodaeth am ein gwaith. Y nod gyda’r pecyn hwn yw cynnig pecyn ymarferol y gellir dewis gweithgareddau ohono.

“Bydd hefyd, gobeithio, yn gymorth i athrawon a ddisgyblion ddeall yn well, nid yn unig rôl Comisiynydd y Gymraeg ond sefyllfa’r Gymraeg ar lefel genedlaethol a rhyngwladol.

“Gobeithio y caiff ei ddefnyddio’n eang.”

Un ysgol sydd wedi cael cyfle i weld y sioe eisoes yw Ysgol Bro Hyddgen ym Machynlleth yn nalgylch yr Eisteddfod. Mae Nansi Lloyd yn mlwyddyn 7 ac fe wnaeth fwynhau yn fawr,

“Roedd y sioe yn symud yn gyflym oedd yn grêt ac roeddem i gyd yn meddwl fod y defnydd o gerddoriaeth Gymraeg gyfoes yn dda iawn. Fe wnaeth i fi feddwl am pam mod i’n siarad Cymraeg a phwysleisio pa mor bwysig yw siarad yr iaith yn naturiol bob dydd, ac nid yn yr ysgol yn unig.

“Rwy’n gobeithio mynd i’w gweld eto yn yr Eisteddfod.”

Mae Alaw Jones yn athrawes yn ysgol Bro Hyddgen ac yn gweld gwerth yn y sioe a’r pecyn addysg,

“Mae yn medru bod yn heriol cyflwyno’r Gymraeg yn enwedig mewn oes lle mae cyfryngau cymdeithasol yn chwarae rôl mor flaenllaw yn mywydau pobl ifanc. Roedd y sioe hon yn gyfrwng i arwain ar drafodaeth bellach am y Gymraeg yn ein cymdeithas heddiw a braf oedd gweld ymateb y bobl ifanc i’r sioe.

“Mae’r pecyn addysg yn adnodd defnyddiol a fydd yn ein caniatáu i drafod y Gymraeg mewn cyd-destun ehangach, cyd-destun rhyngwladol, ac yn pwysleisio manteision siarad yr iaith o safbwynt sgil yn y byd gwaith.”

Caiff y sioe, Geiriau¸ ei pherfformio ar stondin Llywodraeth Cymru am 2pm ar ddydd Mercher, 29 Mai a bydd sesiwn holi ac ateb yn dilyn yng nghwmni Efa Gruffudd Jones, Manon Steffan Ros ac Owen Alun sydd yn perfformio’r sioe.

Cymraeg

Last ditch plea to HSBC to reverse decision to axe Welsh language phone line

Published

10 months ago

January 11, 2024

Tom Sinclair

AN MS has issued a last ditch plea to HSBC to reverse its “unacceptable” decision to axe its Welsh language phone service.

Llŷr Gruffydd, who represents North Wales in the Senedd, has spoken out as January 15, the date when the phone line is due to come to an end fast approaches.

The Plaid Cymru politician said executives at the baking giant still have an “opportunity to do the right thing”.

HSBC came under fire after politicians were informed of the bank’s decision to axe its Welsh language service by letter on Wednesday, November 8.

The Senedd’s Culture Committee wrote to the corporation accusing it of “contempt” towards Welsh speakers.

It added that its “failure to maintain an approach consistent with its values is considered disingenuous and disturbing”.

The committee also questioned statements made by José Carvalho, HSBC’s head of wealth and personal banking, who spoke in front of it on November 29.

The banker said that the Welsh-language helpline receives around 22 calls a day, and that the bank had ended up “with only 6% of the calls that are coming in being answered in Welsh” by them.

However, the committee hit back saying this indicates a fundamental failure of service by the bank because it means 94% of calls to the service are not being answered in Welsh,.

The Committee said that the “low number of calls” to the line “reflects” the bank’s “inability to provide a functioning and coherent service that meets the needs of its Welsh speaking customers.”

Llŷr Gruffydd said: “HSBC still has an opportunity to do the right thing by reversing its unacceptable and wrongheaded decision to bring its Welsh language phone service to an end.

“Executives at HSBC should remember that many customers use their banking services because of its Welsh language phone service.

“The bank argues that there isn’t sufficient demand for the helpline because it receives 22 calls a day on average.

“But it’s abundantly clear from the data that with only 6% of those calls being answered in Welsh, they’ve not been coming anywhere near to providing an adequate service.

“Phone calls that are made to the helpline in Welsh should be answered in Welsh. It’s no wonder that a lot of Welsh speakers have given up on phoning it.

“Instead of scrapping the service HSBC’s should invest in it properly for at least 12 months, and that includes ensuring that it is well-advertised. Then at the end of that period it could make a much better assessment of demand.

“The bank’s pledge to ‘arrange a call back in Welsh, within 3 working days is astonishingly disrespectful to Welsh speakers, as well as utterly insensitive to the financial pressures some people will face.

“For a significant number of people, accessing their bank through Welsh is not a ‘choice’ as HSBC claimed.

“HSBC say they ‘have confirmed that all customers can bank in English’, which is frankly an attitude that belongs to the last century. It is also untrue, especially for many elderly and vulnerable people.

“There is understandably a huge amount of anger and frustration right across Wales with HSBC’s general attitude towards the Welsh language.

“Recently I was contacted by a constituent who was quite rightly angry because she had been asked by a member of HSBC’s customer care team to resend a Welsh language query in English.

“That is one of many examples of HSBC’s complete and utter disregard for Welsh speakers.

“As a Welsh speaker myself and as a member of the Senedd’s Culture Committee, I share the real sense of frustration that’s out there.

“Many of their customers in Wales have also seen their local branches close over the last decade.

“The impact of this on their older customers is particularly acute, as well as those who don’t have access to digital technology.

“Though HSBC likes to describe itself as the world’s local bank, it is abundantly clear that this is not the case in Wales as it abandons Welsh speakers and abandons our high streets by shutting down local branches.”