Cymraeg

Pwy fydd yr arwr yn Sioe Gynradd Eisteddfod yr Urdd Meirionnydd

Published

11 years ago

May 30, 2014

BYDD LLWYFAN Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd Meirionnydd 2014 dan ei sang wrth i dros 100 o blant y sir berfformio sioe gerdd newydd sbon ‘Paid ‘ Gofyn i fi’ yn ystod wythnos yr Eisteddfod yn y Bala. Mae cerddoriaeth y sioe yn seiliedig ar ganeuon Cymraeg adnabyddus grwpiau fel Edward H Dafis, Meic Stevens, Gwibdaith Hen Fr’n, Anweledig ac eraill. Fe?i haddaswyd ar gyfer y sioe gan y cyfarwyddwr cerdd, Owain Gethin Davies, gyda’r awdur Haf Llewelyn o Lanuwchllyn yn gyfrifol am y geiriau a’r sgript. Bydd y sioe yn sicr o dynnu torf i’r pafiliwn ar gyfer y perfformiad, nos Fawrth 27 Mai am 20:00. Y canwr o’r Blaenau, Gai Toms sydd wedi creu anthem newydd sbon ar gyfer y sioe o’r un enw Paid Gofyn i Fi a defnyddiwyd ei arbenigedd cerddorol hefyd ar gyfer paratoi’r traciau cefndir i’r sioe yn ei stiwdio Sbensh ym Mro Ffestiniog . Mae’r plant ysgol gynradd yn gweithio ar y sioe ers mis Ionawr gan deithio?n wythnosol o ysgolion ledled Meirionnydd i ymarfer yn Ysgol y Gader, Dolgellau. Mae’r tiwtoriaid wrth eu bodd ‘r ymateb. Yn l Y Cyfarwyddwr Artistig, Iola Ynyr, o Gwmni Fr’n Wen sy’n cydweithio ag arbenigwyr lleol ar y sioe: ‘Mae sgript afaelgar Haf Llywelyn a’r amrywiaeth yn arddulliau’r caneuon yn rhoi cyfle i’r cast serennu. Mae rhywun yn cael gwefr yn barod wrth i’r cynhyrchiad ddechrau dod at ei gilydd ac mae’r pleser mae’r plant yn ei gael wrth ymarfer yn heintus. Yn goron ar y cwbl, ceir anthem gofiadwy a gyfansoddwyd gan Gai Toms a’r cast i gloi Paid gofyn i fi. Un o’r t’m artistig sy’n teimlo’n gartrefol yn gweithio gyda’r bobl ifanc yw’r Ymarferydd Drama, Siwan Llynor o’r Bala. Mae hi bellach yn briod ac yn byw gyda’i theulu ifanc yn Ynys M’n ond mae hi’n falch iawn o fod n’l ‘adref’ yn gweithio gyda phobl ifanc sir Feirionnydd fel Cyfarwyddwr Cysylltiol y Sioe. ‘Mae’n deimlad braf iawn bod n’l adref ym Mhenllyn, yn gweithio gyda phlant, rhai ohonyn nhw’n blant i fy ffrindiau! Mae’n fy atgoffa o’r cyfleoedd y ces i yn ystod fy mhlentyndod gan yr Urdd a’r Eisteddfod Genedlaethol. Dwi’n mawr obeithio y bydd y plant yn cofio hyn fel profiad cadarnhaol, un lle maen nhw wedi ffurfio cyfeillgarwch ac un y byddan nhw’n hel atgofion melys amdano ymhen blynyddoedd i ddod.’ Mae dau o’r prif rannau yn cael eu chwarae gan Rhys Llewelyn o Ysgol O M Edwards, Llanuwchllyn ac Elan Cain Davies o Ysgol Bro Hedd Wyn, Trawsfynydd. Mae’r ddau’n edrych ymlaen at y perfformiad yn y pafiliwn. Mae’r sioe yn dilyn hanes arwyr di-glod, gydag arweinyddiaeth yn dod gan ddau unigolyn dewr annhebygol. Mae arwr amlwg y stori, yr arth o ddyn sydd i fod yn ddewr a chryf gyda byddin o farchogion ffyrnig yn aros am yr alwad i achub y dydd, yn cysgu ym mryniau Meirionnydd. Pwy yw’r arwr sy’n helpu’r plant i ymladd dyfodol eu cae chwarae? Weithiau nid ydym yn sylweddoli pwy ydi’r arwyr go iawn, y rhai sydd byth yn troi eu cefnau ac yn dweud. Mae’r sioe a’i stori hudolus yn llawn dychymyg a chreadigrwydd ac mai’n gorffen gyda negeseuon a them’u cryf sy’n berthnasol i bawb heddiw. Mae agwedd greadigol arall i’r sioe oherwydd arbenigedd lleol, sef gwaith pypedu. Yr artist Mari Elain Gwent sy?n wreiddiol o Lanuwchllyn yw dylunydd gwisgoedd a set ‘Paid’ Gofyn i Fi’. “Mae hi’n wych cael gweithio efo Mari fel artist cymunedol a dylunydd i’r sioe. Rydyn ni’n gallu dwyn ar ei harbenigedd i gyflwyno pethau newydd fel pypedau. Mae hi’n creu cymeriad yr aderyn prin Cynffon Binc y Boncen fel pyped yn ogystal’r anifeiliaid eraill fel y pili pala, siencyn y gwair a’r creaduriaid eraill. Yn ystod yr wythnosau diwethaf, dwi wedi bod yn ymweld grwpiau llai o blant yn eu hysgolion i greu’r agwedd yma o’r cynhyrchiad. Mae’r cyfan yn dod at ei gilydd yn dwt. Mae gwaith Mari yn arbennig a dwi?n edrych mlaen yn fawr i weld yr adran bypedau yn cael ei osod yn y sioe.” Cai Tomos, enw arall adnabyddus sy?n wreiddiol o Ddolgellau a Sarah Mumford sydd wedi bod yn gweithio ar goreograffi?r sioe. Mae’r criw yn ddiolchgar iawn i’r athrawon a’r gwirfoddolwyr lleol am eu cefnogaeth gydol y broses, ‘maen nhw wedi bod yn gwbl amhrisiadwy meddai Siwan Llynor.

Cymraeg

Strategaeth yr iaith Gymraeg dan adolygiad yng nghanol galwadau am gyfeiriad cliriach

Published

1 week ago

December 17, 2024

Tom Sinclair

MAE SAMUEL KURTZ AS, Ysgrifennydd Cysgodol y Cabinet dros yr Iaith Gymraeg, wedi annog Llywodraeth Cymru i ailfeddwl eu dull o weithredu targed uchelgeisiol Cymraeg 2050 yn sgil pryderon a godwyd mewn adroddiad diweddar gan y Senedd.

Mae strategaeth Cymraeg 2050 yn anelu at sicrhau miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn canol y ganrif hon, ond mae amheuon wedi cael eu codi am ei hyfywedd. Mae canfyddiadau’r Pwyllgor Plant a Phobl Ifanc yn tynnu sylw at heriau fel marweiddio yn nifer yr athrawon Cymraeg a gostyngiad yn y defnydd o’r iaith ymhlith pobl ifanc.

Mae Mr Kurtz, sy’n cynrychioli Gorllewin Caerfyrddin a De Sir Benfro, wedi ymuno â’r galwadau i Lywodraeth Cymru ailystyried eu cynlluniau. Dywedodd:

“Mae Ceidwadwyr Cymreig wedi galw ers tro am strategaeth gliriach gan Lywodraeth Cymru i gyflawni eu targed Cymraeg 2050.

“Gyda nifer y siaradwyr Cymraeg yn gostwng dros y ddau ddegawd diwethaf, mae’n hanfodol bod y duedd hon yn cael ei gwrthdroi. O ystyried y marweiddio yn nifer yr athrawon Cymraeg a’r gostyngiad yn y defnydd o’r Gymraeg ymhlith pobl ifanc, mae angen i Lywodraeth Cymru adolygu pam nad yw eu cynlluniau presennol ar gyfer Cymraeg 2050 yn gweithio ac addasu’r cynlluniau angenrheidiol.”

Persbectif Sir Benfro

Yn Sir Benfro, lle mae treftadaeth yr iaith Gymraeg yn ddwfn, mae’r ddadl yn un arwyddocaol iawn. Mae cymunedau lleol wedi gweld llwyddiant amrywiol wrth gynnal Cymraeg. Mae addysg cyfrwng Cymraeg wedi tyfu mewn rhai ardaloedd, gydag ysgolion fel Ysgol Caer Elen yn Hwlffordd yn chwarae rhan hanfodol, ond mae pryderon yn parhau am ei hygyrchedd ledled y sir.

Yn hanesyddol, mae Sir Benfro wedi cael ei hystyried yn ‘ffrynt ieithyddol’, lle mae’r iaith Gymraeg yn cydfodoli â’r Saesneg mewn cydbwysedd cynnil. Mae ardaloedd gwledig wedi dal gafael ar eu traddodiadau ieithyddol, ond mae trefoli a newidiadau demograffig yn peri heriau.

Un mater allweddol yw’r gweithlu addysgu. Heb ddigon o athrawon Cymraeg i ysbrydoli ac addysgu’r genhedlaeth nesaf, mae cyflawni Cymraeg 2050 yn mynd yn fwyfwy anodd. Mae galwadau hefyd wedi bod am fwy o gyfleoedd trochi yn y Gymraeg y tu allan i’r ystafell ddosbarth er mwyn meithrin y defnydd o’r Gymraeg yn y bywyd bob dydd.

Pam mae Cymraeg 2050 yn bwysig

Yng nghanol Cymraeg 2050 mae gweledigaeth i beidio â chadw’r Gymraeg yn unig, ond i’w gwneud yn iaith fyw a llewyrchus. Mae ymgyrchwyr yn dadlau bod strategaeth gadarn yn hanfodol i sicrhau bod yr iaith yn parhau i fod yn berthnasol i genedlaethau’r dyfodol, yn enwedig mewn ardaloedd fel Sir Benfro lle mae treftadaeth ddiwylliannol yn gysylltiedig â’r Gymraeg.

Mae cefnogwyr y targed yn pwysleisio ei botensial i gryfhau hunaniaeth gymunedol ac i roi hwb i gyfleoedd economaidd, o dwristiaeth i ddiwydiannau creadigol, lle mae dwyieithrwydd yn ased sy’n tyfu.

Oes modd ei gyflawni?

Er bod uchelgais Cymraeg 2050 yn cael ei ganmol yn eang, mae cwestiynau yn parhau ynghylch a yw’n gyflawnadwy heb newidiadau sylweddol mewn polisi. Mae’r beirniaid yn dadlau, heb strategaeth gynhwysfawr wedi’i hariannu’n dda sy’n mynd i’r afael ag addysg, seilwaith ac ymgysylltu cymunedol, bod y targed mewn perygl o fod yn ddim mwy na dyhead.

I Sir Benfro, mae’r her yn glir: dathlu a diogelu ei chymunedau Cymraeg tra’n creu cyfleoedd ar gyfer twf ac ymgysylltu â’r Gymraeg i bawb.

Mae galwad Mr Kurtz am weithredu yn ychwanegu at y pwysau cynyddol ar Lywodraeth Cymru i gyflwyno cynllun sy’n gweithio – nid yn unig ar gyfer nawr, ond ar gyfer cenedlaethau i ddod.

Cymraeg 2050: Iaith ar gyfer y dyfodol

I Sir Benfro a thu hwnt, mae’r blaenoriaeth yn uchel. Mae cyflawni miliwn o siaradwyr Cymraeg yn ymwneud â mwy na niferoedd yn unig – mae’n ymwneud â sicrhau dyfodol lle mae’r iaith yn parhau i fyw a ffynnu, o bentrefi gwledig Gogledd Sir Benfro i strydoedd prysur Aberdaugleddau.

Business

A more connected Wales: Ogi to provide Welsh language support through eero

Published

2 months ago

October 14, 2024

Madeline Knox

Starting today, Ogi- Wales’s biggest alternative telecoms company- has taken the innovative leap to back the provision of Welsh language on the eero wifi software.

Amazon’s eero delivers fast, reliable and secure wifi to every corner of the home. Using the latest mesh technology, eero brings seamless coverage, whether you’re streaming, gaming, or working from home. The Amazon eero suite of products is available on all Ogi 400, Ogi 500 and Ogi 1Gig packages.

Ogi’s commitment to continuously improving for their Welsh customers is demonstrated through this new partnership. This milestone makes eero one of the few smart home systems to offer Welsh-language support in its mobile app.

Within the eero app, engineers have incorporated familiar Welsh-language terms to further the experience for users.

Speaking about the new feature, Ogi’s Brand Marketing Director, Sarah Vining, said: “Ogi’s mission has always been to provide world-class services that are inherently Welsh.”

“Working with the team at eero, we’re not only bringing cutting-edge technology to Welsh homes but also making it more accessible for our customers, and for users all over Wales too. This partnership reflects our shared vision to make the internet more accessible to everyone.”

“Our mission is to bring fast, reliable, and secure wifi to customers around the world.” said Mark Sieglock, eero EVP, Software and Services. “We’re thrilled to partner with Ogi to add Welsh language support, making the eero app more accessible to Welsh speakers in Wales.”

Welsh language support is now available to all eero users by downloading the latest software update (release 6.47.0)

Cymraeg

Hybu’r Gymraeg drwy sioe lwyfan

Published

7 months ago

May 23, 2024

Tom Sinclair

Ar faes Eisteddfod yr Urdd heddiw ym Meifod (29 Mai) caiff sioe lwyfan newydd ei dangos a fydd yn hyrwyddo’r Gymraeg i bobl ifanc ledled Cymru. Manon Steffan Ros sydd wedi creu’r sioe Geiriau i gwmni Mewn Cymeriad yn dilyn comisiwn gan Gomisiynydd y Gymraeg.

Bydd y sioe, sydd wedi ei hanelu at bobl ifanc ym mlynyddoedd 7, 8 a 9 ysgolion uwchradd, yn cyd-fynd â phecyn addysg newydd sydd wedi ei ddatblygu gan y Comisiynydd ac a fydd ar gael ar lwyfan addysgol, Hwb.

Yn ôl Manon Steffan Ros, roedd yn braf derbyn y cais i wneud y gwaith hwn er yn un heriol,

“Er mwyn hybu’r Gymraeg i’n pobl ifanc a’u hannog i’w defnyddio mae angen manteisio ar amryw o ffyrdd i wneud hynny. Mae sioe lwyfan, sydd yn mynd mewn i ysgolion, yn gyfle gwych i bwysleisio rôl y Gymraeg yn ein bywydau bob dydd, drwy ddefnyddio cerddoriaeth gyfoes a iaith sydd yn berthnasol iddyn nhw.

“Roedd yn her, serch hynny, i ddatblygu sgript a oedd yn cyfleu yr holl elfennau yma, tra ar yr un pryd yn hyrwyddo’r neges gyffredinol fod angen defnyddio’r Gymraeg er mwyn iddi oroesi.

“Gobeithio bydd y sioe yn gyfrwng i arwain at drafodaeth bellach ymysg pobl ifanc a’u hathrawon am bwysigrwydd y Gymraeg.”

I gyd-fynd â’r sioe, mae pecyn addysg wedi ei greu hefyd sydd yn cynnig amryw ddeunyddiau ar gyfer gwersi. Mae’r pecyn yn cynnwys cyflwyniadau ac atodiadau sydd yn rhannu gwybodaeth am y Gymraeg, ei phwysigrwydd fel sgil mewn bywyd bob dydd, ieithoedd lleiafrifol eraill ar draws y byd, yn ogystal ag egluro rôl Comisiynydd y Gymraeg.

Yn ôl Efa Gruffudd Jones., Comisiynydd y Gymraeg, y gobaith yw fod y gwaith hyn yn ymateb i angen,

“Rwyf wedi nodi yn aml fod plant a phobl ifanc yn flaenoriaeth i fi ac rydym yn gyson yn derbyn ceisiadau gan ysgolion am wybodaeth am ein gwaith. Y nod gyda’r pecyn hwn yw cynnig pecyn ymarferol y gellir dewis gweithgareddau ohono.

“Bydd hefyd, gobeithio, yn gymorth i athrawon a ddisgyblion ddeall yn well, nid yn unig rôl Comisiynydd y Gymraeg ond sefyllfa’r Gymraeg ar lefel genedlaethol a rhyngwladol.

“Gobeithio y caiff ei ddefnyddio’n eang.”

Un ysgol sydd wedi cael cyfle i weld y sioe eisoes yw Ysgol Bro Hyddgen ym Machynlleth yn nalgylch yr Eisteddfod. Mae Nansi Lloyd yn mlwyddyn 7 ac fe wnaeth fwynhau yn fawr,

“Roedd y sioe yn symud yn gyflym oedd yn grêt ac roeddem i gyd yn meddwl fod y defnydd o gerddoriaeth Gymraeg gyfoes yn dda iawn. Fe wnaeth i fi feddwl am pam mod i’n siarad Cymraeg a phwysleisio pa mor bwysig yw siarad yr iaith yn naturiol bob dydd, ac nid yn yr ysgol yn unig.

“Rwy’n gobeithio mynd i’w gweld eto yn yr Eisteddfod.”

Mae Alaw Jones yn athrawes yn ysgol Bro Hyddgen ac yn gweld gwerth yn y sioe a’r pecyn addysg,

“Mae yn medru bod yn heriol cyflwyno’r Gymraeg yn enwedig mewn oes lle mae cyfryngau cymdeithasol yn chwarae rôl mor flaenllaw yn mywydau pobl ifanc. Roedd y sioe hon yn gyfrwng i arwain ar drafodaeth bellach am y Gymraeg yn ein cymdeithas heddiw a braf oedd gweld ymateb y bobl ifanc i’r sioe.

“Mae’r pecyn addysg yn adnodd defnyddiol a fydd yn ein caniatáu i drafod y Gymraeg mewn cyd-destun ehangach, cyd-destun rhyngwladol, ac yn pwysleisio manteision siarad yr iaith o safbwynt sgil yn y byd gwaith.”

Caiff y sioe, Geiriau¸ ei pherfformio ar stondin Llywodraeth Cymru am 2pm ar ddydd Mercher, 29 Mai a bydd sesiwn holi ac ateb yn dilyn yng nghwmni Efa Gruffudd Jones, Manon Steffan Ros ac Owen Alun sydd yn perfformio’r sioe.