Cymraeg

I fyny! i fyny! a c i ffwrdd!

Published

9 years ago

July 16, 2015

Tom Sinclair

Yn barod ar gyfer gweithredu

MAE ‘MEDDYGON AWYR’ newydd Cymru wedi cael caniatâd swyddogol i ddechrau hedfan ar ôl cael eu lansio gan Brif Weinidog Cymru, Carwyn Jones.

Fel rhan o EMRTS Cymru (y Gwasanaeth Adalw a Throsglwyddo Meddygol Brys), a ariennir gan Lywodraeth Cymru, bydd ymgynghorwyr yn ymuno ag ymarferwyr gofal critigol ar alwadau Ambiwlans Awyr Cymru am y tro cyntaf.

Mae’r timau’n gallu cyrraedd 95% o’r boblogaeth drwy’r awyr a 46% ar hyd y ffyrdd o fewn 30 munud.

Mae’r ‘meddygon awyr’ wedi bod yn weithredol ers diwedd mis Ebrill ac eisoes wedi cwblhau mwy na 100 o alwadau ar hofrenyddion Ambiwlans Awyr Cymru.

Hyd yn hyn, mae’r tîm wedi gwneud chwe thrallwysiad gwaed ac wedi rhoi anesthetig brys fwy nag 20 o weithiau. Mae’r tîm EMRTS wedi ymateb i achosion o drawma mewn mwy na hanner o’r galwadau.

Yn ogystal ag anfon meddygon ar hofrenyddion yr Ambiwlans Awyr, mae EMRTS Cymru hefyd wedi cyflwyno technoleg ac offer arloesol newydd gan y lluoedd arfog a datblygiadau cwbl newydd ym maes gwasanaeth hofrenyddion meddygol brys yn y DU.

Mae’r gwasanaethau sydd wedi’u huwchraddio yn cynnwys offer newydd sydd fel arfer ond ar gael mewn ysbytai, cerbydau ymateb brys 4×4 newydd a mwy o driniaethau ar gyfer pobl â salwch ac anafiadau difrifol ledled Cymru.

Mae lansio EMRTS Cymru yn golygu mai Ambiwlans Awyr Cymru yw un o’r gwasanaeth cyntaf o’i fath i sifiliaid yn Ewrop i gludo tri chynnyrch gwaed gwahanol, sy’n caniatáu i’r tîm gofal critigol wneud trallwysiadau gwaed yn y fan a’r lle. Mae hefyd wedi cyflwyno monitorau, peiriannau adeiladu, offer monitro gwaed a sganwyr uwchsain o’r radd flaenaf.

Datblygwyd EMRTS Cymru mewnpartneriaethrhwngLlywodraeth Cymru, elusen Ambiwlans Awyr Cymru, GIG Cymru, Gwasanaeth Gwaed Cymru, a Gwasanaeth Ambiwlans Cymru.

Bydd Llywodraeth Cymru yn darparu £2.868m o 2015-16 i gefnogi tîm gofal critigol EMRTS Cymru. Mae Ambiwlans Awyr Cymru yn parhau i ddibynnu ar roddion elusennol i godi £6m ofynnol bob blwyddyn i gadw’r ambiwlansys awyr yn yr awyr.

Dywedodd y Prif Weinidog Carwyn Jones: “Mae lansiad swyddogol EMRTS Cymru heddiw yn garreg filltir bwysig i’r Gwasanaeth Iechyd yng Nghymru. Bydd y timau gofal critigol newydd yn cael eu harwain gan feddygon ac yn ein galluogi i gynnig y gofal gorau posibl i’r cleifion sydd fwyaf difrifol wael yng Nghymru.

Mae hyn yn golygu bod cleifion mewn rhannau diarffordd a gwledig o Gymru yn gallu manteisio ar sgiliau ymgynghorydd neu feddygon gofal dwys a all achub bywyd a rhoi gofal critigol arbenigol.”

Un o’r bobl gyntaf i elwa ar ofal y meddygon awyr oedd Simon James, 37 oed, a gafodd drawiad ar y galon ar y cae wrth chwarae i Glwb Rygbi Brynaman ar 5 Ebrill.

Ar ôl cael triniaeth frys gan rai o’r dorf, aelodau o’i dîm ac ymatebydd cyntaf, cafodd y tad i ddau driniaeth gan y tîm ambiwlans awyr, gan gynnwys Dr Dindi Gill. Fe’i rhuthrwyd i’r ysbyty, lle treuliodd fwy nag wythnos mewn cyflwr difrifol.

Mae bellach yn gwella diolch i’r driniaeth a gafodd gan dîm EMRTS Cymru.

Dywedodd Mr James: “Roedd gan lawer o bobl ran i’w chwarae yn fy helpu, ac fe allai pethau fod wedi bod yn wahanol iawn os byddai un ohonyn nhw ddim yna. Mae siawns eitha’ da y bydden i heb ddod drwyddi.

Bydd y gwasanaeth meddygon awyr yn helpu i achub bywydau, heb unrhyw amheuaeth.

Rwy’n gyrru loris ac yn gweld damweiniau ar hyd yr M4. Mae’r gwasanaeth newydd yn golygu fydd dim rhaid aros i fynd â phobl i’r ysbyty cyn bod meddyg yn gallu eu gweld nhw – mae’r meddyg yna yn y fan a’r lle.

Gallai olygu’r gwahaniaeth rhwng byw a marw.”

Dywedodd Dr Dindi Gill o EMRTS Cymru: “Mae hyn yn enghraifft wych o’r gadwyn oroesi – mae cael meddyg yn y fan a’r lle yn rhan o’r gadwyn. Rydyn ni’n gallu cynnig gofal gwell, sy’n rhoi mwy o siawns i’r claf adfer o safbwynt niwrolegol ac yn sicrhau eu bod yn cael gofal arbenigol yn brydlon.

“Yn achos Simon, roeddwn i’n gallu rhoi anesthetig cryf iddo, a rhoi tiwb yn ei gorn gwddf i’w helpu i anadlu a gwella’i lefelau ocsigen. Hefyd rhoddais adrenalin i helpu ei bwysau gwaed a’i dawelyddu cyn ei drosglwyddo i’r ysbyty.

Pan gyrhaeddodd yn yr ysbyty, doedd dim rhaid iddo fynd i’r adran frys. Fe aeth yn syth i’r uned cardio arbenigol er mwyn cael angioplasteg i glirio’r rhydweli oedd wedi achosi’r trawiad ar y galon.

Mae hyn oll wedi rhoi mwy o siawns iddo ddod drwyddi a gwella.”

Dywedodd Angela Hughes, prif weithredwr Ambiwlans Awyr Cymru: “Mae rhoi ymgynghorwyr ar ein hofrenyddion yn gam mawr arall tuag at ddarparu’r gwasanaeth ambiwlans awyr gorau yn y byd. M

Mae’n bwysig i bobl Cymru bod gwasanaeth gofal brys o’r radd flaenaf ar gael, yn enwedig o ystyried nifer y cymunedau gwledig sydd yma. Bydd y datblygiadau hyn yn achub bywydau llawer o bobl sydd angen cymorth brys.

Rydyn ni wedi cael cefnogaeth aruthrol gan bobl yn codi arian ers ein lansio yn 2001, ac rydyn ni’n parhau i ddibynnu’n llwyr ar gyfraniadau elusennol i godi mwy na £6m y flwyddyn i gadw hofrenyddion Cymru yn yr awyr.”

Dywedodd Dr Rhys Thomas, cyd-gyfarwyddwr EMRTS Cymru: “Rydyn ni wedi cael ymateb gwych i broses recriwtio’r rhaglen ac wedi rhoi tîm o glinigwyr hynod ddawnus at ei gilydd o bob rhan o Gymru a thu hwnt.

Mae pob aelod o’r tîm wedi perfformio’n rhagorol i gwblhau eu hyfforddiant cyn mynd ar yr hofrenyddion, ac maen nhw eisoes yn gwneud cyfraniad mawr ar alwadau ledled Cymru.

Mae eu sgiliau, ynghyd â’r offer newydd sydd gennym, yn ffurfio tîm gofal critigol y gall Cymru ymfalchïo’n fawr ynddo.”

Cymraeg

Strategaeth yr iaith Gymraeg dan adolygiad yng nghanol galwadau am gyfeiriad cliriach

Published

4 days ago

December 17, 2024

Tom Sinclair

MAE SAMUEL KURTZ AS, Ysgrifennydd Cysgodol y Cabinet dros yr Iaith Gymraeg, wedi annog Llywodraeth Cymru i ailfeddwl eu dull o weithredu targed uchelgeisiol Cymraeg 2050 yn sgil pryderon a godwyd mewn adroddiad diweddar gan y Senedd.

Mae strategaeth Cymraeg 2050 yn anelu at sicrhau miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn canol y ganrif hon, ond mae amheuon wedi cael eu codi am ei hyfywedd. Mae canfyddiadau’r Pwyllgor Plant a Phobl Ifanc yn tynnu sylw at heriau fel marweiddio yn nifer yr athrawon Cymraeg a gostyngiad yn y defnydd o’r iaith ymhlith pobl ifanc.

Mae Mr Kurtz, sy’n cynrychioli Gorllewin Caerfyrddin a De Sir Benfro, wedi ymuno â’r galwadau i Lywodraeth Cymru ailystyried eu cynlluniau. Dywedodd:

“Mae Ceidwadwyr Cymreig wedi galw ers tro am strategaeth gliriach gan Lywodraeth Cymru i gyflawni eu targed Cymraeg 2050.

“Gyda nifer y siaradwyr Cymraeg yn gostwng dros y ddau ddegawd diwethaf, mae’n hanfodol bod y duedd hon yn cael ei gwrthdroi. O ystyried y marweiddio yn nifer yr athrawon Cymraeg a’r gostyngiad yn y defnydd o’r Gymraeg ymhlith pobl ifanc, mae angen i Lywodraeth Cymru adolygu pam nad yw eu cynlluniau presennol ar gyfer Cymraeg 2050 yn gweithio ac addasu’r cynlluniau angenrheidiol.”

Persbectif Sir Benfro

Yn Sir Benfro, lle mae treftadaeth yr iaith Gymraeg yn ddwfn, mae’r ddadl yn un arwyddocaol iawn. Mae cymunedau lleol wedi gweld llwyddiant amrywiol wrth gynnal Cymraeg. Mae addysg cyfrwng Cymraeg wedi tyfu mewn rhai ardaloedd, gydag ysgolion fel Ysgol Caer Elen yn Hwlffordd yn chwarae rhan hanfodol, ond mae pryderon yn parhau am ei hygyrchedd ledled y sir.

Yn hanesyddol, mae Sir Benfro wedi cael ei hystyried yn ‘ffrynt ieithyddol’, lle mae’r iaith Gymraeg yn cydfodoli â’r Saesneg mewn cydbwysedd cynnil. Mae ardaloedd gwledig wedi dal gafael ar eu traddodiadau ieithyddol, ond mae trefoli a newidiadau demograffig yn peri heriau.

Un mater allweddol yw’r gweithlu addysgu. Heb ddigon o athrawon Cymraeg i ysbrydoli ac addysgu’r genhedlaeth nesaf, mae cyflawni Cymraeg 2050 yn mynd yn fwyfwy anodd. Mae galwadau hefyd wedi bod am fwy o gyfleoedd trochi yn y Gymraeg y tu allan i’r ystafell ddosbarth er mwyn meithrin y defnydd o’r Gymraeg yn y bywyd bob dydd.

Pam mae Cymraeg 2050 yn bwysig

Yng nghanol Cymraeg 2050 mae gweledigaeth i beidio â chadw’r Gymraeg yn unig, ond i’w gwneud yn iaith fyw a llewyrchus. Mae ymgyrchwyr yn dadlau bod strategaeth gadarn yn hanfodol i sicrhau bod yr iaith yn parhau i fod yn berthnasol i genedlaethau’r dyfodol, yn enwedig mewn ardaloedd fel Sir Benfro lle mae treftadaeth ddiwylliannol yn gysylltiedig â’r Gymraeg.

Mae cefnogwyr y targed yn pwysleisio ei botensial i gryfhau hunaniaeth gymunedol ac i roi hwb i gyfleoedd economaidd, o dwristiaeth i ddiwydiannau creadigol, lle mae dwyieithrwydd yn ased sy’n tyfu.

Oes modd ei gyflawni?

Er bod uchelgais Cymraeg 2050 yn cael ei ganmol yn eang, mae cwestiynau yn parhau ynghylch a yw’n gyflawnadwy heb newidiadau sylweddol mewn polisi. Mae’r beirniaid yn dadlau, heb strategaeth gynhwysfawr wedi’i hariannu’n dda sy’n mynd i’r afael ag addysg, seilwaith ac ymgysylltu cymunedol, bod y targed mewn perygl o fod yn ddim mwy na dyhead.

I Sir Benfro, mae’r her yn glir: dathlu a diogelu ei chymunedau Cymraeg tra’n creu cyfleoedd ar gyfer twf ac ymgysylltu â’r Gymraeg i bawb.

Mae galwad Mr Kurtz am weithredu yn ychwanegu at y pwysau cynyddol ar Lywodraeth Cymru i gyflwyno cynllun sy’n gweithio – nid yn unig ar gyfer nawr, ond ar gyfer cenedlaethau i ddod.

Cymraeg 2050: Iaith ar gyfer y dyfodol

I Sir Benfro a thu hwnt, mae’r blaenoriaeth yn uchel. Mae cyflawni miliwn o siaradwyr Cymraeg yn ymwneud â mwy na niferoedd yn unig – mae’n ymwneud â sicrhau dyfodol lle mae’r iaith yn parhau i fyw a ffynnu, o bentrefi gwledig Gogledd Sir Benfro i strydoedd prysur Aberdaugleddau.

Business

A more connected Wales: Ogi to provide Welsh language support through eero

Published

2 months ago

October 14, 2024

Madeline Knox

Starting today, Ogi- Wales’s biggest alternative telecoms company- has taken the innovative leap to back the provision of Welsh language on the eero wifi software.

Amazon’s eero delivers fast, reliable and secure wifi to every corner of the home. Using the latest mesh technology, eero brings seamless coverage, whether you’re streaming, gaming, or working from home. The Amazon eero suite of products is available on all Ogi 400, Ogi 500 and Ogi 1Gig packages.

Ogi’s commitment to continuously improving for their Welsh customers is demonstrated through this new partnership. This milestone makes eero one of the few smart home systems to offer Welsh-language support in its mobile app.

Within the eero app, engineers have incorporated familiar Welsh-language terms to further the experience for users.

Speaking about the new feature, Ogi’s Brand Marketing Director, Sarah Vining, said: “Ogi’s mission has always been to provide world-class services that are inherently Welsh.”

“Working with the team at eero, we’re not only bringing cutting-edge technology to Welsh homes but also making it more accessible for our customers, and for users all over Wales too. This partnership reflects our shared vision to make the internet more accessible to everyone.”

“Our mission is to bring fast, reliable, and secure wifi to customers around the world.” said Mark Sieglock, eero EVP, Software and Services. “We’re thrilled to partner with Ogi to add Welsh language support, making the eero app more accessible to Welsh speakers in Wales.”

Welsh language support is now available to all eero users by downloading the latest software update (release 6.47.0)

Cymraeg

Hybu’r Gymraeg drwy sioe lwyfan

Published

7 months ago

May 23, 2024

Tom Sinclair

Ar faes Eisteddfod yr Urdd heddiw ym Meifod (29 Mai) caiff sioe lwyfan newydd ei dangos a fydd yn hyrwyddo’r Gymraeg i bobl ifanc ledled Cymru. Manon Steffan Ros sydd wedi creu’r sioe Geiriau i gwmni Mewn Cymeriad yn dilyn comisiwn gan Gomisiynydd y Gymraeg.

Bydd y sioe, sydd wedi ei hanelu at bobl ifanc ym mlynyddoedd 7, 8 a 9 ysgolion uwchradd, yn cyd-fynd â phecyn addysg newydd sydd wedi ei ddatblygu gan y Comisiynydd ac a fydd ar gael ar lwyfan addysgol, Hwb.

Yn ôl Manon Steffan Ros, roedd yn braf derbyn y cais i wneud y gwaith hwn er yn un heriol,

“Er mwyn hybu’r Gymraeg i’n pobl ifanc a’u hannog i’w defnyddio mae angen manteisio ar amryw o ffyrdd i wneud hynny. Mae sioe lwyfan, sydd yn mynd mewn i ysgolion, yn gyfle gwych i bwysleisio rôl y Gymraeg yn ein bywydau bob dydd, drwy ddefnyddio cerddoriaeth gyfoes a iaith sydd yn berthnasol iddyn nhw.

“Roedd yn her, serch hynny, i ddatblygu sgript a oedd yn cyfleu yr holl elfennau yma, tra ar yr un pryd yn hyrwyddo’r neges gyffredinol fod angen defnyddio’r Gymraeg er mwyn iddi oroesi.

“Gobeithio bydd y sioe yn gyfrwng i arwain at drafodaeth bellach ymysg pobl ifanc a’u hathrawon am bwysigrwydd y Gymraeg.”

I gyd-fynd â’r sioe, mae pecyn addysg wedi ei greu hefyd sydd yn cynnig amryw ddeunyddiau ar gyfer gwersi. Mae’r pecyn yn cynnwys cyflwyniadau ac atodiadau sydd yn rhannu gwybodaeth am y Gymraeg, ei phwysigrwydd fel sgil mewn bywyd bob dydd, ieithoedd lleiafrifol eraill ar draws y byd, yn ogystal ag egluro rôl Comisiynydd y Gymraeg.

Yn ôl Efa Gruffudd Jones., Comisiynydd y Gymraeg, y gobaith yw fod y gwaith hyn yn ymateb i angen,

“Rwyf wedi nodi yn aml fod plant a phobl ifanc yn flaenoriaeth i fi ac rydym yn gyson yn derbyn ceisiadau gan ysgolion am wybodaeth am ein gwaith. Y nod gyda’r pecyn hwn yw cynnig pecyn ymarferol y gellir dewis gweithgareddau ohono.

“Bydd hefyd, gobeithio, yn gymorth i athrawon a ddisgyblion ddeall yn well, nid yn unig rôl Comisiynydd y Gymraeg ond sefyllfa’r Gymraeg ar lefel genedlaethol a rhyngwladol.

“Gobeithio y caiff ei ddefnyddio’n eang.”

Un ysgol sydd wedi cael cyfle i weld y sioe eisoes yw Ysgol Bro Hyddgen ym Machynlleth yn nalgylch yr Eisteddfod. Mae Nansi Lloyd yn mlwyddyn 7 ac fe wnaeth fwynhau yn fawr,

“Roedd y sioe yn symud yn gyflym oedd yn grêt ac roeddem i gyd yn meddwl fod y defnydd o gerddoriaeth Gymraeg gyfoes yn dda iawn. Fe wnaeth i fi feddwl am pam mod i’n siarad Cymraeg a phwysleisio pa mor bwysig yw siarad yr iaith yn naturiol bob dydd, ac nid yn yr ysgol yn unig.

“Rwy’n gobeithio mynd i’w gweld eto yn yr Eisteddfod.”

Mae Alaw Jones yn athrawes yn ysgol Bro Hyddgen ac yn gweld gwerth yn y sioe a’r pecyn addysg,

“Mae yn medru bod yn heriol cyflwyno’r Gymraeg yn enwedig mewn oes lle mae cyfryngau cymdeithasol yn chwarae rôl mor flaenllaw yn mywydau pobl ifanc. Roedd y sioe hon yn gyfrwng i arwain ar drafodaeth bellach am y Gymraeg yn ein cymdeithas heddiw a braf oedd gweld ymateb y bobl ifanc i’r sioe.

“Mae’r pecyn addysg yn adnodd defnyddiol a fydd yn ein caniatáu i drafod y Gymraeg mewn cyd-destun ehangach, cyd-destun rhyngwladol, ac yn pwysleisio manteision siarad yr iaith o safbwynt sgil yn y byd gwaith.”

Caiff y sioe, Geiriau¸ ei pherfformio ar stondin Llywodraeth Cymru am 2pm ar ddydd Mercher, 29 Mai a bydd sesiwn holi ac ateb yn dilyn yng nghwmni Efa Gruffudd Jones, Manon Steffan Ros ac Owen Alun sydd yn perfformio’r sioe.