Cymraeg
Twristiaeth: Y Gymraeg ‘weithiau’n mynd yn y ffordd’
MAE CADEIRYDD Cynghrair Twristiaeth Cymru wedi dweud fod y Gymraeg ‘weithiau’n mynd yn y ffordd’ pan mae twristiaid yn ymweld â llefydd gydag enwau Cymraeg yng Nghymru.
Roedd Chris Osborne yn siarad ar raglen Good Morning Wales ar BBC Radio Wales cyn i Aelodau Cynulliad drafod deiseb sy’n galw am greu polisi cenedlaethol i ddiogelu a gwarchod enwau lleoedd Cymraeg.
Ar y rhaglen, dywedodd Chris Osborne ei fod yn credu fod cadw’r iaith Gymraeg yn fyw yn ‘bwysig iawn’ i dwristiaeth yn y wlad, ond ychwanegodd, oherwydd bod 80% o dwristiaid i Gymru yn dod o’r DU, a’r rhan fwyaf o’r rheini’n dod o Loegr, bod angen ‘gwneud pethau’n hygyrch ac i enwau llefydd fod yn hygyrch’.
Ond, pan ofynnwyd iddo a oedd o’n gwybod am unrhyw enghraifft o enw amgen Saesneg yn cael ei roi ar le oedd wedi cael effaith cadarnhaol ar dwristiaeth mewn ardal, dywedodd fod yr iaith Gymraeg ‘weithiau yn mynd yn y ffordd’.
Ychwanegodd Chris Osborne: “Nawr, rwy’n sylweddoli ei fod yn rhan fawr o beth sydd gan Gymru i’w gynnig, ac rwy’n falch iawn o hynny, ond os yw’n mynd yn y ffordd, dylai fod gwahanol ffyrdd i alluogi pobl i’w fwynhau i raddau mwy.”
Daeth ei sylwadau wrth i Aelodau Cynulliad drafod deiseb sefydliad Mynyddoedd Pawb sydd wedi casglu dros 1,500 o enwau pobol sy’n credu y dylai enwau Cymreig hanesyddol – ar fynyddoedd, llwybrau, tai neu greigiau – gael eu parchu gan drigolion ac ymwelwyr.
Yn y pen draw, y bwriad yw perswadio Llywodraeth Cymru i ddod a’r enwau o dan reolaeth gynllunio, fel bo canolfannau awyr agored yn defnyddio’r enwau brodorol er mwyn ‘cyfoethogi profiad a dealltwriaeth cerddwyr’.
Wrth ymateb i sylwadau Chris Osborne ar y rhaglen y bore ma dywedodd Ceri Cunnington, sefydlydd menter awyr agored Antur Stiniog, ac un o’r rhai fydd yn cyflwyno deiseb Mynyddoedd Pawb: “Mae’r byd yn dod yn unffurf. Mae pobl am gofleidio diwylliannau newydd, eisiau profiadau newydd, am gael profiad gwirioneddol o iaith a diwylliant – a dw i’n meddwl bod eich datganiad chi am y Gymraeg yn mynd yn y ffordd yn anhygoel yn yr oes sydd ohoni.”
Ffiguriau twristiaeth daro uchel newydd:
Cyhoeddodd Llywodraeth Cymru ffigurau sy’n cadarnhau bod 2014 wedi profi’n flwyddyn brysurach nag erioed o’r blaen i dwristiaeth yng Nghymru. Bu 10 miliwn o ymwelwyr o Brydain yn aros dros nos yng Nghymru yn ystod y flwyddyn a hynny am y tro cyntaf ers i Arolwg Twristiaeth Prydain Fawr ddechrau, ar ei ffurf gyfredol, yn 2006. Mae hwn yn ffigwr sydd i’w ganmol.
Gwelwyd cynnydd o 0.7 y cant yn nifer y tripiau i Gymru o’i gymharu â 2013, a’r flwyddyn honno hefyd yn un ardderchog. Mewn gwrthgyferbyniad, roedd y ffigwr ar gyfer Prydain gyfan wedi gostwng 7.0 y cant.
Yn ogystal, roedd ymwelwyr o Brydain wedi gwario’r swm uchaf erioed yng Nghymru y llynedd fel y, sef £1.735 biliwn. Mae hwn yn gynnydd o 2.3 y cant tra bod cyfanswm yr hyn a wariwyd ar dripiau dros nos ym Mhrydain gyfan wedi gostwng 2.6 y cant o’i gymharu â 2013.
Mae’r cynnydd a fu yn nifer yr ymweliadau gwyliau – y brif elfen sy’n cynnal twristiaeth yng Nghymru – hyd yn oed yn fwy canmoladwy. O gymharu â 2013: aeth 4.4 y cant yn fwy ar dripiau, a gwariwyd 7.7 y cant yn fwy mewn cysylltiad â hynny.
Dywedodd Ken Skates, y Dirprwy Weinidog Diwylliant, Chwaraeon a Thwristiaeth: “Mae’r ffigurau hyn yn hollol wych. Mae’n dangos bod Cymru ar flaen y gad. Mae cyrraedd y 10 miliwn yn garreg filltir bwysig iawn ac mae’n dangos bod Cymru yn ennill cyfran fwy o’r farchnad. Mae gwaith marchnata clodwiw Croeso Cymru wedi ennill gwobrau ac mae wedi sicrhau canlyniadau arbennig i Gymru. Y llynedd, fe wnaeth ymgyrch farchnata Prydain ac Iwerddon sef Have you packed for Wales? sbarduno gwerth £238m o wariant ychwanegol yn economi Cymru – cynnydd o 25 y cant ar gyfanswm y llynedd. Drwy fuddsoddi yn y Cynllun Cymorth Buddsoddi mewn Twristiaeth, rydym wedi ysgogi £13.97m o wariant ychwanegol.. Rydym wedi helpu’r diwydiant yng Nghymru i wella er mwyn cwrdd â disgwyliadau a galwadau’r cwsmeriaid, ac ae hynny’n hanfodol bwysig yn y diwydiant cystadleuol hwn. Mae’r diwydiant yn llawn hyder wedi cyfnod llwyddiannus iawn dros y Pasg. Gobeithiaf y bydd y ffigurau hyn yn rhoi hwb pellach i hyder y diwydiant ac y gallwn adeiladu ar y llwyddiant hwn. Mae Prydain gyfan yn wynebu dirywiad yn y farchnad ac mae hynny’n gwneud y diwydiant twristiaeth yn un hynod gystadleuol. Byddwn yn gweithio gyda’r diwydiant i gynnal y ffigurau ardderchog hyn yng Nghymru.”
Dywedodd Justin Baird Murray, Cadeirydd Cymru o Gymdeithas Lletygarwch Prydain (sy’n cynrychioli’r diwydiant gwestai a bwytai yng Nghymru): “Mae’r ffigurau hyn o Arolwg Twristiaeth Prydain Fawr yn galonogol iawn ac yn adlewyrchu hyder y gwestywyr yn eu cynnyrch eu hunain ac yn rhoi i ni sylfaen gadarn ar gyfer parhau i dyfu twristiaeth o ansawdd yng Nghymru. Mae’r diwydiant yn croesawu yn gynnes cefnogaeth frwd y Gweinidog ar gyfer ein busnesau a chydnabyddiaeth y llywodraeth o ba mor bwysig yw Lletygarwch i economi Cymru. Yr ydym ar y trywydd iawn i gyrraedd ein targed uchelgeisiol o 20,000 o swyddi newydd yn ein sector rhwng 2011 a 2020 a bydd gennym ein in ystadegau eu hunain dros y misoedd nesaf sydd yn dangos ein pwysigrwydd hanfodol fel cyflogwr i gymunedau ledled Cymru.”
Yn yr Arolwg Teithwyr Rhyngwladol, mae’r ffigurau ar gyfer naw mis cyntaf 2014 yn dangos bod nifer y bobl o dramor a wnaeth ymweld â Chymru hefyd yn gadarnhaol. Bu cynnydd o 14 y cant yn nifer yr ymwelwyr (795,000) o’i gymharu â’r un cyfnod yn 2013. Gwelwyd cynnydd o 6 y cant yn y ffigurau gwariant (i £303 miliwn). Edrychwn ymlaen yn eiddgar at gael y canlyniadau llawn ar gyfer 2014.
Business
A more connected Wales: Ogi to provide Welsh language support through eero
Starting today, Ogi- Wales’s biggest alternative telecoms company- has taken the innovative leap to back the provision of Welsh language on the eero wifi software.
Amazon’s eero delivers fast, reliable and secure wifi to every corner of the home. Using the latest mesh technology, eero brings seamless coverage, whether you’re streaming, gaming, or working from home. The Amazon eero suite of products is available on all Ogi 400, Ogi 500 and Ogi 1Gig packages.
Ogi’s commitment to continuously improving for their Welsh customers is demonstrated through this new partnership. This milestone makes eero one of the few smart home systems to offer Welsh-language support in its mobile app.
Within the eero app, engineers have incorporated familiar Welsh-language terms to further the experience for users.
Speaking about the new feature, Ogi’s Brand Marketing Director, Sarah Vining, said: “Ogi’s mission has always been to provide world-class services that are inherently Welsh.”
“Working with the team at eero, we’re not only bringing cutting-edge technology to Welsh homes but also making it more accessible for our customers, and for users all over Wales too. This partnership reflects our shared vision to make the internet more accessible to everyone.”
“Our mission is to bring fast, reliable, and secure wifi to customers around the world.” said Mark Sieglock, eero EVP, Software and Services. “We’re thrilled to partner with Ogi to add Welsh language support, making the eero app more accessible to Welsh speakers in Wales.”
Welsh language support is now available to all eero users by downloading the latest software update (release 6.47.0)
Cymraeg
Hybu’r Gymraeg drwy sioe lwyfan
Ar faes Eisteddfod yr Urdd heddiw ym Meifod (29 Mai) caiff sioe lwyfan newydd ei dangos a fydd yn hyrwyddo’r Gymraeg i bobl ifanc ledled Cymru. Manon Steffan Ros sydd wedi creu’r sioe Geiriau i gwmni Mewn Cymeriad yn dilyn comisiwn gan Gomisiynydd y Gymraeg.
Bydd y sioe, sydd wedi ei hanelu at bobl ifanc ym mlynyddoedd 7, 8 a 9 ysgolion uwchradd, yn cyd-fynd â phecyn addysg newydd sydd wedi ei ddatblygu gan y Comisiynydd ac a fydd ar gael ar lwyfan addysgol, Hwb.
Yn ôl Manon Steffan Ros, roedd yn braf derbyn y cais i wneud y gwaith hwn er yn un heriol,
“Er mwyn hybu’r Gymraeg i’n pobl ifanc a’u hannog i’w defnyddio mae angen manteisio ar amryw o ffyrdd i wneud hynny. Mae sioe lwyfan, sydd yn mynd mewn i ysgolion, yn gyfle gwych i bwysleisio rôl y Gymraeg yn ein bywydau bob dydd, drwy ddefnyddio cerddoriaeth gyfoes a iaith sydd yn berthnasol iddyn nhw.
“Roedd yn her, serch hynny, i ddatblygu sgript a oedd yn cyfleu yr holl elfennau yma, tra ar yr un pryd yn hyrwyddo’r neges gyffredinol fod angen defnyddio’r Gymraeg er mwyn iddi oroesi.
“Gobeithio bydd y sioe yn gyfrwng i arwain at drafodaeth bellach ymysg pobl ifanc a’u hathrawon am bwysigrwydd y Gymraeg.”
I gyd-fynd â’r sioe, mae pecyn addysg wedi ei greu hefyd sydd yn cynnig amryw ddeunyddiau ar gyfer gwersi. Mae’r pecyn yn cynnwys cyflwyniadau ac atodiadau sydd yn rhannu gwybodaeth am y Gymraeg, ei phwysigrwydd fel sgil mewn bywyd bob dydd, ieithoedd lleiafrifol eraill ar draws y byd, yn ogystal ag egluro rôl Comisiynydd y Gymraeg.
Yn ôl Efa Gruffudd Jones., Comisiynydd y Gymraeg, y gobaith yw fod y gwaith hyn yn ymateb i angen,
“Rwyf wedi nodi yn aml fod plant a phobl ifanc yn flaenoriaeth i fi ac rydym yn gyson yn derbyn ceisiadau gan ysgolion am wybodaeth am ein gwaith. Y nod gyda’r pecyn hwn yw cynnig pecyn ymarferol y gellir dewis gweithgareddau ohono.
“Bydd hefyd, gobeithio, yn gymorth i athrawon a ddisgyblion ddeall yn well, nid yn unig rôl Comisiynydd y Gymraeg ond sefyllfa’r Gymraeg ar lefel genedlaethol a rhyngwladol.
“Gobeithio y caiff ei ddefnyddio’n eang.”
Un ysgol sydd wedi cael cyfle i weld y sioe eisoes yw Ysgol Bro Hyddgen ym Machynlleth yn nalgylch yr Eisteddfod. Mae Nansi Lloyd yn mlwyddyn 7 ac fe wnaeth fwynhau yn fawr,
“Roedd y sioe yn symud yn gyflym oedd yn grêt ac roeddem i gyd yn meddwl fod y defnydd o gerddoriaeth Gymraeg gyfoes yn dda iawn. Fe wnaeth i fi feddwl am pam mod i’n siarad Cymraeg a phwysleisio pa mor bwysig yw siarad yr iaith yn naturiol bob dydd, ac nid yn yr ysgol yn unig.
“Rwy’n gobeithio mynd i’w gweld eto yn yr Eisteddfod.”
Mae Alaw Jones yn athrawes yn ysgol Bro Hyddgen ac yn gweld gwerth yn y sioe a’r pecyn addysg,
“Mae yn medru bod yn heriol cyflwyno’r Gymraeg yn enwedig mewn oes lle mae cyfryngau cymdeithasol yn chwarae rôl mor flaenllaw yn mywydau pobl ifanc. Roedd y sioe hon yn gyfrwng i arwain ar drafodaeth bellach am y Gymraeg yn ein cymdeithas heddiw a braf oedd gweld ymateb y bobl ifanc i’r sioe.
“Mae’r pecyn addysg yn adnodd defnyddiol a fydd yn ein caniatáu i drafod y Gymraeg mewn cyd-destun ehangach, cyd-destun rhyngwladol, ac yn pwysleisio manteision siarad yr iaith o safbwynt sgil yn y byd gwaith.”
Caiff y sioe, Geiriau¸ ei pherfformio ar stondin Llywodraeth Cymru am 2pm ar ddydd Mercher, 29 Mai a bydd sesiwn holi ac ateb yn dilyn yng nghwmni Efa Gruffudd Jones, Manon Steffan Ros ac Owen Alun sydd yn perfformio’r sioe.
Cymraeg
Last ditch plea to HSBC to reverse decision to axe Welsh language phone line
AN MS has issued a last ditch plea to HSBC to reverse its “unacceptable” decision to axe its Welsh language phone service.
Llŷr Gruffydd, who represents North Wales in the Senedd, has spoken out as January 15, the date when the phone line is due to come to an end fast approaches.
The Plaid Cymru politician said executives at the baking giant still have an “opportunity to do the right thing”.
HSBC came under fire after politicians were informed of the bank’s decision to axe its Welsh language service by letter on Wednesday, November 8.
The Senedd’s Culture Committee wrote to the corporation accusing it of “contempt” towards Welsh speakers.
It added that its “failure to maintain an approach consistent with its values is considered disingenuous and disturbing”.
The committee also questioned statements made by José Carvalho, HSBC’s head of wealth and personal banking, who spoke in front of it on November 29.
The banker said that the Welsh-language helpline receives around 22 calls a day, and that the bank had ended up “with only 6% of the calls that are coming in being answered in Welsh” by them.
However, the committee hit back saying this indicates a fundamental failure of service by the bank because it means 94% of calls to the service are not being answered in Welsh,.
The Committee said that the “low number of calls” to the line “reflects” the bank’s “inability to provide a functioning and coherent service that meets the needs of its Welsh speaking customers.”
Llŷr Gruffydd said: “HSBC still has an opportunity to do the right thing by reversing its unacceptable and wrongheaded decision to bring its Welsh language phone service to an end.
“Executives at HSBC should remember that many customers use their banking services because of its Welsh language phone service.
“The bank argues that there isn’t sufficient demand for the helpline because it receives 22 calls a day on average.
“But it’s abundantly clear from the data that with only 6% of those calls being answered in Welsh, they’ve not been coming anywhere near to providing an adequate service.
“Phone calls that are made to the helpline in Welsh should be answered in Welsh. It’s no wonder that a lot of Welsh speakers have given up on phoning it.
“Instead of scrapping the service HSBC’s should invest in it properly for at least 12 months, and that includes ensuring that it is well-advertised. Then at the end of that period it could make a much better assessment of demand.
“The bank’s pledge to ‘arrange a call back in Welsh, within 3 working days is astonishingly disrespectful to Welsh speakers, as well as utterly insensitive to the financial pressures some people will face.
“For a significant number of people, accessing their bank through Welsh is not a ‘choice’ as HSBC claimed.
“HSBC say they ‘have confirmed that all customers can bank in English’, which is frankly an attitude that belongs to the last century. It is also untrue, especially for many elderly and vulnerable people.
“There is understandably a huge amount of anger and frustration right across Wales with HSBC’s general attitude towards the Welsh language.
“Recently I was contacted by a constituent who was quite rightly angry because she had been asked by a member of HSBC’s customer care team to resend a Welsh language query in English.
“That is one of many examples of HSBC’s complete and utter disregard for Welsh speakers.
“As a Welsh speaker myself and as a member of the Senedd’s Culture Committee, I share the real sense of frustration that’s out there.
“Many of their customers in Wales have also seen their local branches close over the last decade.
“The impact of this on their older customers is particularly acute, as well as those who don’t have access to digital technology.
“Though HSBC likes to describe itself as the world’s local bank, it is abundantly clear that this is not the case in Wales as it abandons Welsh speakers and abandons our high streets by shutting down local branches.”
-
News4 days ago
Local MP’s family avoids farm tax bombshell
-
Health5 days ago
New hospital for west Wales faces delays due to funding issues
-
Business7 days ago
Haverfordwest butcher wins best banger in Wales
-
Sport4 days ago
Local Angharad James-Turner leads Cymru in historic Euro ’25 play-off final
-
featured1 day ago
Teenager killed herself after ten months of hell, says heartbroken mum
-
News6 days ago
Pembrokeshire miracle cat survives journey beneath moving recovery truck
-
Politics6 days ago
Pembrokeshire council tax could increase by 16 per cent
-
Education5 days ago
Young musicians delight at Valero Secondary Schools’ Music festival