Cymraeg

Gweithredu i ddiogelu mannau addoli Cymru

Published

9 years ago

January 5, 2016

Sarah-Jane Absalom

Faint mwy o eglwysi a chapeli, bydd yn cael ei newid yn fflatiau a thai?

MAE LLYWODRAETH CYMRU’N cyhoeddi cynllun newydd i ddiogelu mannau addoli ledled Cymru a chanfod ffyrdd o sicrhau y gallant barhau i fod yn rhan werthfawr o fywyd cymunedau. Unwaith, roedd mannau addoli wrth galon bywyd diwylliannol a chymdeithasol Cymru, ond bellach mae dyfodol llawer o’r adeiladau hanesyddol hyn mewn perygl. Mae’n debygol y bydd hyn yn broblem gynyddol, felly mae Llywodraeth Cymru wedi paratoi cynllun gweithredu i annog cynnal gweithgareddau newydd yn yr adeiladau hyn er mwyn helpu i’w cadw fel asedau cymunedol – boed hynny fel mannau addoli neu at ddibenion eraill. Mae gan y cynllun ymagwedd traws-sectorol tuag at ddelio â’r heriau.

Un o’r camau pwysicaf yn y cynllun, a fydd ymhlith y cyntaf i gael ei weithredu, fydd sefydlu fforwm er mwyn i’r holl sectorau allu rhannu gwybodaeth ac arfer da, trafod ac adolygu eu hanghenion a helpu i lywio’r gwaith er mwyn cyflawni’n effeithiol. Caiff cyfarfod cyntaf y fforwm ei gynnal tua diwedd mis Ionawr. Gan siarad cyn mynd ar ymweliad ag Eglwys San Silyn, Wrecsam, er mwyn lansio’r cynllun gweithredu, dywedodd y Dirprwy Weinidog Diwylliant, Chwaraeon a Thwristiaeth, Ken Skates: “Mae ’na fwy na 3,000 o fannau addoli rhestredig yng Nghymru, sy’n dangos eu pwysigrwydd pensaernïol a pha mor bwysig y maent wedi bod yn hanes Cymru.

“Mae sawl ffactor yn bygwth dyfodol yr adeiladau hyn; mae llai o bobl yn eu mynychu ac mae’r opsiynau o ran beth y gellir gwneud gyda nhw yn y dyfodol yn gyfyngedig. Mae bob amser yn drueni gweld yr adeiladau hyfryd hyn yn mynd â’u pen iddynt – yn y pen draw, pan fyddwn yn colli’r adeiladau hyn, rydyn ni’n colli rhan bwysig o’n treftadaeth. Rwy’n falch iawn ein bod yn lansio’r cynllun hwn i annog cydweithio er mwyn canfod y ffordd orau o achub yr adeiladau hyn at y dyfodol.” Mae Eglwys San Silyn yn adeilad rhestredig gradd I.

Mae’n dyddio’n ôl i’r bymthegfed ganrif. Caiff ei defnyddio fel eglwys gymunedol gan gynnal cyfarfodydd grwpiau cymunedol yn ogystal â gwasanaethau crefyddol. Mae wedi derbyn cyllid gan Lywodraeth Cymru ar gyfer gwaith atgyweirio, gan gynnwys gwaith ar ei dŵr enwog. Mae hyn wedi galluogi trigolion i barhau i ddefnyddio’r eglwys fel man addoli ac at ddibenion cymunedol eraill. Mae’r cynllun hefyd yn cydnabod gwerth mannau addoli hanesyddol o ran twristiaeth a chaiff hyn ei ategu gan Gynllun Gweithredu ar Dwristiaeth Cred Llywodraeth Cymru.

Mae’r cynllun hwnnw’n cydnabod bod twristiaeth cred yn rhan hanfodol o’r profiad o ymweld â Chymru a’i nod yw manteisio ar y buddiannau economaidd sydd ynghlwm wrth hynny er mwyn helpu i gynnal ein mannau addoli. Hefyd, mae Prosiect Twristiaeth Treftadaeth Llywodraeth Cymru wedi helpu i greu ‘Llwybr Llefydd Llonydd’, sef llwybr o eglwysi a chapeli yng Ngheredigion sy’n croesawu ymwelwyr.

Dywedodd y Dirprwy Weinidog: “Mae ’na eisoes enghreifftiau gwych ledled Cymru o ffyrdd newydd o ddefnyddio’r adeiladau hanesyddol hyn. Mae rhai’n parhau fel mannau addoli ac mae rhai’n cael eu defnyddio at ddibenion eraill. Yr hyn sy’n glir yw bod yr adeiladau hyn yn bwysig i’n cymunedau ac rwyf wrth fy modd ein bod yn cymryd camau i sicrhau bod yr adeiladau hyn yn hyfyw at y dyfodol.” Mae’r cynllun gweithredu’n cefnogi amcanion Bil yr Amgylchedd Hanesyddol (Cymru), a gyflwynwyd i’r Cynulliad yn gynharach eleni. Y Bil hwn fydd yr unig ddeddfwriaeth ar gyfer Cymru’n unig fydd â’r nod o ddiogelu adeiladau a henebion hanesyddol Cymru.

Business

A more connected Wales: Ogi to provide Welsh language support through eero

Published

1 month ago

October 14, 2024

Madeline Knox

Starting today, Ogi- Wales’s biggest alternative telecoms company- has taken the innovative leap to back the provision of Welsh language on the eero wifi software.

Amazon’s eero delivers fast, reliable and secure wifi to every corner of the home. Using the latest mesh technology, eero brings seamless coverage, whether you’re streaming, gaming, or working from home. The Amazon eero suite of products is available on all Ogi 400, Ogi 500 and Ogi 1Gig packages.

Ogi’s commitment to continuously improving for their Welsh customers is demonstrated through this new partnership. This milestone makes eero one of the few smart home systems to offer Welsh-language support in its mobile app.

Within the eero app, engineers have incorporated familiar Welsh-language terms to further the experience for users.

Speaking about the new feature, Ogi’s Brand Marketing Director, Sarah Vining, said: “Ogi’s mission has always been to provide world-class services that are inherently Welsh.”

“Working with the team at eero, we’re not only bringing cutting-edge technology to Welsh homes but also making it more accessible for our customers, and for users all over Wales too. This partnership reflects our shared vision to make the internet more accessible to everyone.”

“Our mission is to bring fast, reliable, and secure wifi to customers around the world.” said Mark Sieglock, eero EVP, Software and Services. “We’re thrilled to partner with Ogi to add Welsh language support, making the eero app more accessible to Welsh speakers in Wales.”

Welsh language support is now available to all eero users by downloading the latest software update (release 6.47.0)

Cymraeg

Hybu’r Gymraeg drwy sioe lwyfan

Published

6 months ago

May 23, 2024

Tom Sinclair

Ar faes Eisteddfod yr Urdd heddiw ym Meifod (29 Mai) caiff sioe lwyfan newydd ei dangos a fydd yn hyrwyddo’r Gymraeg i bobl ifanc ledled Cymru. Manon Steffan Ros sydd wedi creu’r sioe Geiriau i gwmni Mewn Cymeriad yn dilyn comisiwn gan Gomisiynydd y Gymraeg.

Bydd y sioe, sydd wedi ei hanelu at bobl ifanc ym mlynyddoedd 7, 8 a 9 ysgolion uwchradd, yn cyd-fynd â phecyn addysg newydd sydd wedi ei ddatblygu gan y Comisiynydd ac a fydd ar gael ar lwyfan addysgol, Hwb.

Yn ôl Manon Steffan Ros, roedd yn braf derbyn y cais i wneud y gwaith hwn er yn un heriol,

“Er mwyn hybu’r Gymraeg i’n pobl ifanc a’u hannog i’w defnyddio mae angen manteisio ar amryw o ffyrdd i wneud hynny. Mae sioe lwyfan, sydd yn mynd mewn i ysgolion, yn gyfle gwych i bwysleisio rôl y Gymraeg yn ein bywydau bob dydd, drwy ddefnyddio cerddoriaeth gyfoes a iaith sydd yn berthnasol iddyn nhw.

“Roedd yn her, serch hynny, i ddatblygu sgript a oedd yn cyfleu yr holl elfennau yma, tra ar yr un pryd yn hyrwyddo’r neges gyffredinol fod angen defnyddio’r Gymraeg er mwyn iddi oroesi.

“Gobeithio bydd y sioe yn gyfrwng i arwain at drafodaeth bellach ymysg pobl ifanc a’u hathrawon am bwysigrwydd y Gymraeg.”

I gyd-fynd â’r sioe, mae pecyn addysg wedi ei greu hefyd sydd yn cynnig amryw ddeunyddiau ar gyfer gwersi. Mae’r pecyn yn cynnwys cyflwyniadau ac atodiadau sydd yn rhannu gwybodaeth am y Gymraeg, ei phwysigrwydd fel sgil mewn bywyd bob dydd, ieithoedd lleiafrifol eraill ar draws y byd, yn ogystal ag egluro rôl Comisiynydd y Gymraeg.

Yn ôl Efa Gruffudd Jones., Comisiynydd y Gymraeg, y gobaith yw fod y gwaith hyn yn ymateb i angen,

“Rwyf wedi nodi yn aml fod plant a phobl ifanc yn flaenoriaeth i fi ac rydym yn gyson yn derbyn ceisiadau gan ysgolion am wybodaeth am ein gwaith. Y nod gyda’r pecyn hwn yw cynnig pecyn ymarferol y gellir dewis gweithgareddau ohono.

“Bydd hefyd, gobeithio, yn gymorth i athrawon a ddisgyblion ddeall yn well, nid yn unig rôl Comisiynydd y Gymraeg ond sefyllfa’r Gymraeg ar lefel genedlaethol a rhyngwladol.

“Gobeithio y caiff ei ddefnyddio’n eang.”

Un ysgol sydd wedi cael cyfle i weld y sioe eisoes yw Ysgol Bro Hyddgen ym Machynlleth yn nalgylch yr Eisteddfod. Mae Nansi Lloyd yn mlwyddyn 7 ac fe wnaeth fwynhau yn fawr,

“Roedd y sioe yn symud yn gyflym oedd yn grêt ac roeddem i gyd yn meddwl fod y defnydd o gerddoriaeth Gymraeg gyfoes yn dda iawn. Fe wnaeth i fi feddwl am pam mod i’n siarad Cymraeg a phwysleisio pa mor bwysig yw siarad yr iaith yn naturiol bob dydd, ac nid yn yr ysgol yn unig.

“Rwy’n gobeithio mynd i’w gweld eto yn yr Eisteddfod.”

Mae Alaw Jones yn athrawes yn ysgol Bro Hyddgen ac yn gweld gwerth yn y sioe a’r pecyn addysg,

“Mae yn medru bod yn heriol cyflwyno’r Gymraeg yn enwedig mewn oes lle mae cyfryngau cymdeithasol yn chwarae rôl mor flaenllaw yn mywydau pobl ifanc. Roedd y sioe hon yn gyfrwng i arwain ar drafodaeth bellach am y Gymraeg yn ein cymdeithas heddiw a braf oedd gweld ymateb y bobl ifanc i’r sioe.

“Mae’r pecyn addysg yn adnodd defnyddiol a fydd yn ein caniatáu i drafod y Gymraeg mewn cyd-destun ehangach, cyd-destun rhyngwladol, ac yn pwysleisio manteision siarad yr iaith o safbwynt sgil yn y byd gwaith.”

Caiff y sioe, Geiriau¸ ei pherfformio ar stondin Llywodraeth Cymru am 2pm ar ddydd Mercher, 29 Mai a bydd sesiwn holi ac ateb yn dilyn yng nghwmni Efa Gruffudd Jones, Manon Steffan Ros ac Owen Alun sydd yn perfformio’r sioe.

Cymraeg

Last ditch plea to HSBC to reverse decision to axe Welsh language phone line

Published

11 months ago

January 11, 2024

Tom Sinclair

AN MS has issued a last ditch plea to HSBC to reverse its “unacceptable” decision to axe its Welsh language phone service.

Llŷr Gruffydd, who represents North Wales in the Senedd, has spoken out as January 15, the date when the phone line is due to come to an end fast approaches.

The Plaid Cymru politician said executives at the baking giant still have an “opportunity to do the right thing”.

HSBC came under fire after politicians were informed of the bank’s decision to axe its Welsh language service by letter on Wednesday, November 8.

The Senedd’s Culture Committee wrote to the corporation accusing it of “contempt” towards Welsh speakers.

It added that its “failure to maintain an approach consistent with its values is considered disingenuous and disturbing”.

The committee also questioned statements made by José Carvalho, HSBC’s head of wealth and personal banking, who spoke in front of it on November 29.

The banker said that the Welsh-language helpline receives around 22 calls a day, and that the bank had ended up “with only 6% of the calls that are coming in being answered in Welsh” by them.

However, the committee hit back saying this indicates a fundamental failure of service by the bank because it means 94% of calls to the service are not being answered in Welsh,.

The Committee said that the “low number of calls” to the line “reflects” the bank’s “inability to provide a functioning and coherent service that meets the needs of its Welsh speaking customers.”

Llŷr Gruffydd said: “HSBC still has an opportunity to do the right thing by reversing its unacceptable and wrongheaded decision to bring its Welsh language phone service to an end.

“Executives at HSBC should remember that many customers use their banking services because of its Welsh language phone service.

“The bank argues that there isn’t sufficient demand for the helpline because it receives 22 calls a day on average.

“But it’s abundantly clear from the data that with only 6% of those calls being answered in Welsh, they’ve not been coming anywhere near to providing an adequate service.

“Phone calls that are made to the helpline in Welsh should be answered in Welsh. It’s no wonder that a lot of Welsh speakers have given up on phoning it.

“Instead of scrapping the service HSBC’s should invest in it properly for at least 12 months, and that includes ensuring that it is well-advertised. Then at the end of that period it could make a much better assessment of demand.

“The bank’s pledge to ‘arrange a call back in Welsh, within 3 working days is astonishingly disrespectful to Welsh speakers, as well as utterly insensitive to the financial pressures some people will face.

“For a significant number of people, accessing their bank through Welsh is not a ‘choice’ as HSBC claimed.

“HSBC say they ‘have confirmed that all customers can bank in English’, which is frankly an attitude that belongs to the last century. It is also untrue, especially for many elderly and vulnerable people.

“There is understandably a huge amount of anger and frustration right across Wales with HSBC’s general attitude towards the Welsh language.

“Recently I was contacted by a constituent who was quite rightly angry because she had been asked by a member of HSBC’s customer care team to resend a Welsh language query in English.

“That is one of many examples of HSBC’s complete and utter disregard for Welsh speakers.

“As a Welsh speaker myself and as a member of the Senedd’s Culture Committee, I share the real sense of frustration that’s out there.

“Many of their customers in Wales have also seen their local branches close over the last decade.

“The impact of this on their older customers is particularly acute, as well as those who don’t have access to digital technology.

“Though HSBC likes to describe itself as the world’s local bank, it is abundantly clear that this is not the case in Wales as it abandons Welsh speakers and abandons our high streets by shutting down local branches.”